Emekli, memur, dul ve yetim, 65 yaş üstü milyonlar merak ediyor! Zam ne kadar olacak? İşte ayrıntılar...

Ocak ayında milyonlarca emekli ve memurun maaşları artacak. Maaş artışı için de 6 aylık enflasyon belirleyici olacak. SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 aylık enflasyon oranında artış alırken memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 6 toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı alacak.

Yıl sonu enflasyon beklentileri yüzde 44-45 oranında şekilleniyor. Buna göre 6 aylık enflasyonun yüzde 16-17 aralığında çıkması bekleniyor. 5 aylık enflasyon ise yüzde 14.57 çıkmıştı.

Bu durumda SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 16-17 oranında enflasyon artışı alırken memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 12-15 aralığında enflasyon artışı alacaklar. Bu oranların eşitlenmesi, refah payı eklenmesi de gündemde.

Ayrıca taban maaş olan 12.500 TL'de artırılacak. Bütün bu artışlar sosyal destekler (engelli aylığı, evde bakım parası, 65 yaş maaşı gibi) ile birlikte dul yetim maaşı (ölüm aylığı) ödemelerini de değiştirecek.

Milyonlarca SSK, Bağ-Kur ve memur emeklisinin gözü, yeni yılda yapılacak zam oranlarına çevrildi. Emekliler, yılda iki kez maaş zammı alırken, bu artışlar enflasyon oranlarına ve memur emeklileri için toplu sözleşme hükümlerine göre belirleniyor. Zaman zaman büyüme rakamlarına bağlı olarak refah payı da maaşlara eklenebiliyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 5 aylık enflasyon oranlarına göre:

Temmuz: %3,23

Ağustos: %2,47

Eylül: %2,97

Ekim: %2,88

Kasım: %2,24

Beş aylık enflasyon farkı toplamda %14,57 olarak hesaplandı. Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahminine göre, aralık ayında enflasyon %1,72 olarak gerçekleşirse, 2025 yılı için zam oranları şu şekilde şekilleniyor:

SSK ve Bağ-Kur emeklileri için zam: %16,54

Ortaya çıkan enflasyon farkı: %5,94

7. Dönem toplu sözleşmesi zammı: %6

6 aylık kümülatif zam oranı: %12,31

Temmuz 2024 itibarıyla en düşük emekli maaşı 12.500 TL olarak belirlenmişti. Enflasyon tahminlerine göre %16,54’lük bir artışla, bu tutarın 14.567 TL’ye çıkması bekleniyor.

ÖLÜM AYLIĞI NASIL ÖDENİYOR?

Dul yetim maaşı olarak bilinen ölüm aylığı vefat eden sigortalının geride kalan eş ve çocuklarına ödeniyor. Vefat eden sigortalının SSK'lı ise 900 gün Bağ-Kurlu ve Emekli Sandığı mensubu ise 1.800 gün priminin olması yeterli sayılıyor.

Vefat eden kişi emekli ise zaten şartları da yerine getirmiş oluyor. Ölüm aylığı vefat eden kişinin eşine, çocuklarına ve anne babasına bağlanıyor. Eşe ödenen dul maaşı alabilmek için evlenmemek gerekiyor.

Yetim maaşı için ise erkek çocukların 18 yaşından küçük olmaları öğrenci iseler lisede 20 üniversitede 25 yaşını geçmemeleri gerekiyor. Kız çocuklarında yaş sınırı bulunmuyor ancak evlenmemeleri gerekiyor.

Yetim maaşı için ayrıca çalışmıyor ya da emekli olmamak gerekiyor. Burada memur çocukları için istisna bulunuyor. Memur kızları memur olmadıkları sürece SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu olup çalışsalar da yetim maaşları kesilmiyor. Eşe bağlanan maaş eğer eş çalışıyor ya da emekli ise yüzde 50 oranında oluyor. Çalışmıyor ya da emekli değilse oran yüzde 75'e çıkıyor. Yetim maaş oranları ise yüzde 25 oluyor.

2025 DUL VE YETİM MAAŞI NE KADAR OLACAK?

Dul ve yetim maaşı 2025 hesaplama tablosu yılın son günlerine doğru gelirken gündemde yer alıyor. TÜİK, önümüzdeki günlerde aralık ayı enflasyon verisini kamuoyuyla paylaşacak ve 6 aylık enflasyon farkı ortaya çıkacak. 6 aylık enflasyon farkı da birçok maaş hesaplamasında etkili olacak hususlar arasında yer alıyor. Aralık ayında açıklanacak enflasyon verisiyle sosyal yardım ödemeleri de artacak. Temmuz ayında SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaş artışının yüzde 24.73 olmasından dolayı dul ve yetim maaşları da aynı seviyede yükselmişti.

Milyonlarca SSK ve Bağ-Kurlu dul ve yetimin aylıklarını ilgilendiren karar için gözler enflasyon rakamlarına çevrildi. Merkez Bankası enflasyon tahminine göre yıl sonu yüzde 44,81'lük enflasyon beklentisi üzerinden yapılan tahminlerde 6 aylık enflasyon farkının yüzde 12'yi bulması ön görülüyor. Buna göre dul ve yetim aylığı ve evde bakım maaşı alanların bu oran üzerinden ödeneklerine yüzde 12 zam alması ön görülüyor.

NOT: Ancak henüz kesin bir rakam açıklanmadı. Ocak ayında SSK ve Bağkurlu emeklilerin maaşlarına yapılacak zam oranlarıyla beraber yeni dul ve yetim aylıkları kesinlik kazanacak.

2025 yılında dul ve yetim maaşlarına yapılacak zam oranı, memur maaşlarına artışa bağlı olarak belirlenecektir. Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon hesaplamasında, memur maaşlarına Ocak 2025'te %12 oranında zam yapılması öngörülmektedir.

Bu artış, dul ve yetim maaşlarına da yansıyacaktır. Mesela mevcut maaşınız 5.000 TL ise, %11,25'lik zam ile birlikte 5.562,50 TL'ye yükselecektir. Kesin zam miktarları ve yeni maaş tutarları, Aralık 2024 enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından netleşecektir.

Dul ve yetim aylığı alanlar 12.500 liraya çıkan en düşük emekli aylığından yüzde 25, yüzde 50 ve yüzde 75 oranında yararlanacaklar. En düşük emekli aylığının artması ile birlikte; yüzde 25 hisseye göre aylık alanların maaşı ağustos ayından itibaren 3.125 liradan, yüzde 50 hisseye göre 6.250 liradan, yüzde 75 hisseye göre de 9.375 liradan düşük olmamıştı.

SOSYAL ÖDEMEYE MEMUR ZAMMI

Dul yetim maaşlarına enflasyon artışları yapılırken sosyal ödemeler de Ocak'ta yeniden belirlenecek. 65 yaş üstü vatandaşların aldığı 65 yaş aylığı engellilere ödenen engelli aylığı ve hastasına bakanlara verilen evde bakım parası gibi tüm sosyal ödemelere artış yapılacak.

Sosyal ödemelere yapılacak artışlar belirlenirken memurlara ve memur emeklilerine yapılan artış oranı dikkate alınıyor. Böylece tüm sosyal ödemeler memur maaş artışıyla aynı oranda yükseltiliyor.

Ocak ayında da aynı şekilde memur maaş artışı sosyal ödemelere uygulanacak. Refah payı ya da eşitleme olmadan şu anda memur maaş artışı yüzde 12-14 aralığında görülüyor.