AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ NEDİR?

Akdeniz meyve sineğini diğer zararlılardan ayıran bazı özellikleri şöyle sıralayabiliriz: Akdeniz meyve sineğinin Vücudunun genel rengi sarımsı kahverengidir. Başı sarı, gözleri büyük, yeşil madeni parıltılı, kenarları kırmızıdır. Erginlerinin boyu 4.5-6 mm dir. Kanatları geniş olup, üzerinde siyah ve soluk kahverengimsi şeritler bulunur. Ayrıca kanatların dip kısmına yakın yerlerde, küçük nokta ve lekeler mevcuttur. Bacakları kırmızımsı sarı olup, üzerinde sarı ve siyah kıllar bulunur. Dişilerinin yumurtaları mekik şeklinde ve beyazdır.

Akdeniz meyve sineği, kışı toprak içinde pupa veya ağaç üzerinde kalmış ya da yere dökülmüş meyvelerde, larva veya pupa şeklinde geçirirler. Akdeniz Bölgesi’nde erginleri kış aylarında da görülmektedir. İklim koşullarına bağlı olarak ilkbahar sonu, yaz başında çıkan erginler beslendikten sonra meyvelerin vurma olgunluğuna (renk dönüşümünün görüldüğü yani olgunlaşma başlangıcı) gelmesinden itibaren, yumurtalarını meyvelerin kabuğu altına bırakırlar. Açılan yumurtalardan çıkan larvalar meyvenin etli kısmı ile beslenerek üç dönem geçirir ve olgun larvalar kendilerini toprağa atarak, toprağın 2–3 cm derinliğinde pupa olurlar. Larvaların gelişme süresi, sıcaklığa bağlı olarak 9-18 gün arasında değişir. Pupa süresi, yazın 10–12 gündür. Pupadan çıkan erginler 4-7 gün beslendikten sonra eşey olgunluğuna gelir. Dişilerin yumurta bırakmaları için, sıcaklığın 16ºC'nin üzerinde olması gerekir. Bir dişi ömrü boyunca yaklaşık 200-300 yumurta bırakabilir. Ergin ortalama ömrü doğal koşullarda 30-50 gündür.

Akdeniz meyve sineği zararlısı, Ege Bölgesi’nde yılda 4–5 defa Akdeniz Bölgesi’nde ise 7-8 döl verebilmektedir.

AKDENİZ MEYVE SİNEĞİNİN ZARAR ŞEKLİNİ NASIL ANLARIZ?

Akdeniz meyve sineğinin larvaları, meyveleri kurtlandırmak suretiyle zarar yapar. Meyvenin etli kısmında beslenen larvalar, meyvenin bu kısımlarında bir yumuşama ve çöküntü meydana getirir. Zarar görmüş meyveler, vaktinden önce olgunlaşır ve yere dökülür.
Akdeniz meyvesineği erginleri; turunçgil ve nar meyvelerinin vurma olgunluğuna geldiği dönemde yumurta bıraktıkları noktalarda sarımsı lekelere, olgun meyvelere yumurta bıraktıkları noktalarda ise kahverengimsi lekelere neden olurlar.

AKDENİZ MEYVE SİNEĞİNİN EKONOMİK ÖNEMİ NEDİR?

Akdeniz meyesineği’nin ihraç edilen turunçgil, nar, şeftali, nektarin ve diğer ürünlerdeki zarar şekli ülkemiz ekonomisi açısında çok önemlidir. Bu tür meyvelerin vuruklu veya bulaşık olması, ürün ihracatımızı olumsuz yönde etkilemekte ve ürünlerin yurt dışına çıkarılmasına izin verilmemektedir. Zarar oranı bölgelere göre % 5-80 oranında değişmektedir. Ülkemizde Akdeniz ve Ege Bölgelerinin sahil şeridinde yıl boyunca görülmektedir.

AKDENİZ MEYVE SİNEĞİNİN KONUKÇULARI NELERDİR?

Kayısı, ayva, şeftali, nektarin, incir, trabzon hurması, nar, elma, armut, yenidünya, avokado, hintinciri, hünnap ve bunların yabani türleri ve limon hariç diğer turunçgiller ülkemizde tespit edilen en önemli konukçularıdır.

AKDENİZ MEYVE SİNEĞİNİN DOĞAL DÜŞMANLARI NELERDİR?

Dünyada Hymenoptera takımına bağlı Chalcididae ve özellikle Braconidae familyasına ait birçok parazitoti vardır. Ancak ülkemizde herhangi bir türün bulunduğuna dair bir kayda rastlanılmamıştır.

AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ ZARARLISININ KÜLTÜREL MÜCADELE YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Kültürel önlemlerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
Zararlının ana konukçusu olduğu bilinen, bir ürün ile yeni tesis edilecek meyve bahçesine ara konukçuluk eden şeftali, nektarin, incir, trabzon hurması, nar ve ayva gibi meyveler dikilmemeli ve bunlarla karışık bahçe kurulmamalıdır.
- Dökülen bulaşık meyveler toparlanıp bahçe dışında derin çukurlarda imha edilmelidir.
- Hasattan sonra ağaç üzerinde meyve bırakılmamalıdır.

AKDENİZ MEYVE SİNEĞİNİN BİYOTEKNİK MÜCADELE YÖNTEMİ NEDİR?

Laboratuvar koşullarında üretilen bireylerin, iyonize radyasyon ile kısırlaştırılıp doğal popülasyonları içine salınması şeklinde ve ayrıca parazitoit salımı ile birlikte kombineli olarak uygulamalar yapılmaktadır.

AKDENİZ MEYVE SİNEĞİNİN KİMYASAL MÜCADELE YÖNTEMİ NASIL OLMALIDIR?

Akdeniz meyvesineği turunçgil ve nar çeşitlerinin olgunluk öncesi dönemlerinde, turunçgilde ilaçlama zamanı eylül-ekim aylarında narda ise ağustos-eylül aylarında, özellikle en erkenci çeşit olan Satsuma mandarinleri ile nar çeşitlerinin olgunlaşmasından önce meyvelerde vuruk kontrolü yapılmalıdır. eylül-ekim ve ağustos –eylül aylarında, içerisinde cezbedici olarak Trimedlure bulunan tuzaklar asılarak ergin çıkışları takip edilmelidir. Meyvelerin ben düşme döneminde yapılan kontrollerde ilk vuruk görüldüğünde veya tuzaklarda ilk ergin yakalandığında hemen ilaçlamaya başlanır. İlaçlamadan sonra tuzaklarda sinek yakalanması devam ediyorsa ilacın etki süresine göre hasat ile son ilaçlama arasındaki süreye dikkat edilerek ilaçlamaya devam edilir.

Günlük sıcaklık 16ºC’nin altına düştüğünde ilaçlamaya gerek duyulmaz.

Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları ruhsatlı ilaç bayisinden üretici kayıt defterine kaydı yapılarak temin edilmelidir. Kullanılacak alet ve makineler iri zerrecikler atan, meme çapı 2-3 mm olan sırt pülverizatörü (mekanik, otomatik, motorlu) kullanılabilir.

Akdeniz meyve sineğinin kimyasal mücadelesinde “Zehirli Yem Kısmi Dal” yöntemi kullanılır. Bunun için hazırlanan cezbedici+insektisit karışımı ruhsatlı dozunda ağaçların güneydoğu yönündeki bir dalında 1m2 ’lik alan ıslanacak şekilde (100-150 ml ilaçlı su olacak şekilde) uygulanır. İlaçlamada bir sıra ilaçlanır, bir sıra atlanır. İkinci aşamada ise, ilaçlanmayan sıralar ilaçlanarak daha önce ilaçlanan sıralar boş geçilir. Ağaçlar içten dışa doğru kuru yer kalmayacak şekilde ilaçlanır. Fümigasyon Polifag bir zararlı olması, uygun koşullarda birden fazla sayıda döl vermesi, yumurtalarını doku içerisine bırakması gibi özellikleri nedeniyle bu zararlıya karşı, her ne kadar açık alan meyve yetiştiriciliğinde kimyasal mücadele uygulaması yapılsa da zararlının bulaşma riski devam etmektedir. Tropik ve subtropik ülkelerde karantina zararlısı olması nedeniyle, gerektiği durumlarda karantina önlemleri amacıyla zararlı ile mücadelede ruhsatlı bir fümigant ile uygun koşullarda fümigasyon yapılmalıdır.

MÜCADELENİN SONUÇ VEREBİLMESİ İÇİN YAPMAMIZ GEREKEN NEDİR?

Tuzaklar haftada bir kontrol edilmeli. Bir tek ergin görülse bile ilaçlamaya devam edilmelidir.
Sağlıklı üretip sağlıklı ürünler tüketmek dileğimle…