AYÇİÇEĞİNİ AZ ÜRETİP ÇOK TÜKETİYORUZ

Dünyada ayçiçeği üretimi 2019/2020 ( kaynak USDA) üretim sezonunda 56.780 milyon ton, tüketim 55.700 milyon ton iken Türkiye’nin 2019 yılı ayçiçeği ithalatı 1 milyon 136 bin ton ayçiçeği üretimi ise 1 milyon 950 bin ton olmuştur. Bitkisel üretim genel müdürlüğünün raporuna göre 2020/2021 pazarlama yılında Haziran ayı itibariyle dünya genelinde 2,72 milyon ton ithalat gerçekleşmiştir. Dünya ayçiçeği ithalatının yaklaşık % 36'sını Türkiye %23 ise AB ülkeleri gerçekleştirmiştir. Ülkemizde ayçiçeği tohum ithalatı 2019 yılında 1.1 milyon ton ve 516 bin $ dır.2019 yılının ilk beş ayında 684 bin ton olan ithalatımız 2020 yılının aynı döneminde 741 bin ton olmuştur.Bu yıl Rusya , Çin ,Bulgaristan , Moldova‘dan ayçiçeği tohumu ithal ettik. .Maalesef Türkiye ayçiçeğinde ithalatçı durumundadır. Fiyatlarda değişkenlik bize bağlı olmayıp yapmamız gereken üretim ve tüketimi dengeleyebilmektir. Ülkemiz ve çiftçimiz buna hazır yeter ki tarım politikalarımız buna göre düzenlensin . Bunun için ne yapabiliriz ? Tarım politikalarında yağlı tohum üretim potansiyeli artırılabilir,destekleme primleri artırılabilir,tarımsal sulama , havza bazlı üretim ve destekleme modelleriyle sürdürülebilir hale getirilebilir. 1 TEMMUZ 2020 TARİHİNDEN İTİBAREN FİYATLARIN ÜRETİCİ ALEYHİNE OLUŞMAMASI İÇİN ; Ayçiçeği tohumunda gümrük vergisi oranı %27 Ayçiçeği yağında %36 ve gözetim fiyatı uygulaması da 450 $/ton olmuştur. Trakya önemli tahıl ambarlarındandır. Trakya Birlik tarafından açıklanan avans fiyatları %40 yağlı baz ürün için en az 3.240 TL/ton avans ödemesi belirlenmiş en yüksek avans ödemesi %50 yağlı ürün için 3.726 TL/ton dur. Geçen yıla göre bu yıl ortalama % 30 artış yapılmıştır. Karadeniz Birlik Karadeniz Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği bu yılki alım fiyatı 3.20 TL/ton dur.Geçen yıla göre bu yıl ortalama % 28 artış yapılmıştır. Konya Şeker nem ve yağ oranına göre yağlık ayçiçeği alım fiyatı %40 yağ için 3.400 TL/ton ve %50 yağ için 3.910 TL/ton dur. Konya' da ayçiçeği tarımı yıllık 50 bin tondan 300 bin tonların üzerine çıkmasında Konya Şeker'in ayçiçeği ham yağ fabrikası yatırımını tamamlayıp 2012 yılında ilk ürünü almasının katkısı büyük olmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Konya’da 2009 yılında yağlık ayçiçeği üretimi 40.207 ton iken Konya Şeker'in ilk alım yaptığı 2012 yılında 210.792 ton ve 2019 yılında 298.674 tona yükselmiştir. Konya, Tekirdağ'dan sonra ayçiçeği üretiminde 2. sıradadır. Romanya ve Rusya Covid- 19 dan dolayı ihracata yasak getirmiş. Ülkemiz ithalatçı durumunda olduğu için bitkisel yağ ve yem sektöründe sıkıntı yaşayabiliriz. Ayçiçeği ve ham yağ ithalatında vergi indirimi yapılmasının ardından ithalat yapılan ülkeler satış fiyatını artırmıştır. Rusya ayçiçeği çekirdeği ihracatına yasak getirmiştir, ham ayçiçek yağı satmak istiyor. Ham yağ alınca Türkiye’deki kırıcıların zor durumda kalması söz konusudur. Ayrıca küspe ithal etmemiz gerekecektir. Amacımız tarımsal kalkınma planlarında üretimi artırmak dışa bağımlılığı azaltmak olmalı . Konya Ovası'nda hasat devam etmektedir. Bol bereketli bir hasat olması ümidiyle…     Uzman tarım danışmanı :Tülin Kalın Aysan