Bankaların Promosyon Yarışına Girme Nedenleri

Bankaların son zamanlarda hem çalışanlara hem de emeklilere yönelik promosyon (tutundurma) kampanyaları oldukça hız kazanmış durumdadır. Bankaların özellikle kamu kurumu çalışanlarına ve emeklilere dönük yüksek promosyon vaatlerinin bankacılık açısından makul bir izahı var mı? Bankalar birer ticari işletme olduklarından bankaların basiretli bir tacir gibi hareket etmeleri zorunludur. Bundan dolayı maaş müşterilerine yönelik promosyon vaadinin sonunda bankanın kârlı çıkması gerekmektedir.
Bankacılıkta kişisel satış, reklam, halkla ilişkiler ve satış geliştirme, promosyon (tutundurma) oluşturur.
Bankaların promosyon yarışına girmelerinin temelinde birkaç unsur vardır.
Ülkemizde 14 milyona yakın emekli aylığı alan kişi var. Bunların aldıkları rakamlar farklı olmakla beraber, bankalarda hesaplarında genellikle vadesiz mevduat olarak tutulmaktadır. Vadeli mevduat için faiz ödenir, vadesiz mevduat ise her an çekilebileceğinden faiz uygulanmaz.
Yine enflasyon sebebiyle altı aylık sürede emekli ödemelerine zam yapılması rakamları artırmaktadır.
Maaş ödemeleri için ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından maaş tutarları genel olarak maaş gününden en az iki iş günü öncesinden bankalara aktarılır. İki iş günü tatil günlerine denk gelmesi bazen paranın bankalar tarafından iki günden daha fazla kullanılmasına imkan tanımaktadır.
Bankalar için maaş müşterilerinin maaş günü tüm parasını kullanmaması bankalar için ilave sıfır maliyetli bir kaynak anlamına gelmektedir. Örneğin bir çalışan 10.000 TL’lik maaşının 8.000 TL sini maaş günü ihtiyaçları için kullansın geriye kalan 2.000 TL vadesiz mevduat olarak bankanın kullanımına kalmaktadır. Bilindiği gibi vadeli mevduatlara bankalar faiz ödemesi yaparlar, vadesiz mevduata ise bir ödeme yapmazlar.
Bankalar promosyon sözleşmesi yaptıkları kurumların maaş ödemeleri dışındaki diğer bankacılık işlemlerine aracılık ederek ilave getiri sağlayabilmektedir. Bankalar özellikle ilgili kurum ve kuruluşların mevduatlarını bünyelerine alarak yeni kaynak oluşturmaktadırlar.
Bir diğer unsur bankaların yeni gelen müşteriye çapraz satış diye ifade edilen kredi kartı vermek, kredi kullandırmak, fatura ödeme talimatı almak ve diğer bankacılık ürünlerini kullanıma sunmaktır.
Bankalar, maaş müşterilerinin yanında müşterilerin aile bireylerine dönük faaliyetleri ile yeni müşteri edinme imkanı elde etmektedirler.
Sonuç olarak bankalar verdikleri promosyonun karşılığını elde etmektedirler. Buna karşılık çalışanlar ve emeklilerin düzenli gelirleri olduğundan bankalar için iyi birer müşteridir.
Son aylarda promosyon verme yarışında özel sektör bankaları açık ara ile kamu bankalarını geçmiştir. Promosyon sadece nakit verme (bağış) gibi kalmamakta, bazı bankacılık işlemlerinde ücretsiz faydalanma hakkı sağlamaktadır. Promosyon vergiye tabi olmadığından (bu konuda bir mali düzenleme ihtiyacından bahsedilmektedir) bankalar ve müşteriler için cazip görünmektedir.
Bazı bankalar üç yıl için 7.500 TL vermektedir, hatta 10 bine çıkanlar da vardır. Yani 36 aya bölündüğünde 208,33 TL’dir. Herhalde bankalar bu paraları daha kârlı değerlendirmektedir. Bunlar masraf olunca bankaların ödeyecekleri vergileri de azalmaktadır.
Bankaların promosyonları artırmalarıyla bankacılıkta maliyet artacağı da düşünülmelidir. Önemli bir husus da, müşterilerin imzaladıkları sözleşme metinlerini ya okumamakta veya anlama ve takip imkanı bulunmamaktadır. Bu sebeple müşterinin istemediği bir madde imzaladığından aleyhine sonuçlanabilmekte, bir çok maddi külfete maruz kalabilmektedir. Bankalar müşteri kabul ederken çok nazik ve olumlu yönlerini tanıtırlarken, müşterinin bankadan hesabını çekmek istemesi veya haklarını araması halinde adeta kartal kesilmektedir. Bu da herhalde finansal etik konusu ve yetkili kamu otoritelerinin desteğini gerektirmektedir.