DEPREMDE YAPILAN BAĞIŞLARIN VERGİSEL BOYUTU

Değerli Okurlar; Genel olarak, bağış ve yardımların kurum kazancından indirimine ilişkin hükümlere, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin 1. fıkrasının (c), (ç), (d), (e) ve (f) bentlerinde yer verilmiştir. Benzer hükümler Gelir Vergisi Kanunu’nun “diğer indirimler” başlıklı 10. Maddesinde de yer almaktadır. Buna göre deprem felaketi nedeniyle;
KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN ;
AFAD’a yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı herhangi bir sınıra tabi olmaksızın vergi matrahından indirilebilecektir. İktisadi işletmeleri hariç, doğrudan Türkiye Kızılay Derneğine yapılan nakdi bağışların tamamı da AFAD’a yapılan bağışlar gibi herhangi bir sınıra tabi olmaksızın vergi matrahından indirilebilecektir. Diğer yandan, Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahından indirim yapılabilmesi için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir ;
a- Yardımın makbuz karşılığında veya üzerinde yardıma ilişkin bilgi bulunan banka dekontu ile yapılmış olması gerekmektedir.
b- b- Vergi matrahını aşan kısım sonraki dönemlere devreden gelir veya kurum zararı olarak dikkate alınamaz. Kızılay ve AFAD’a yapılan yardımlar dışında, yardım toplama kanununa göre yardım toplayan genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, köyler ile kamu yararına çalışan dernek ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı vergiye tabi gelir veya kurum kazancından indirilebilir. Ancak bu indirim tutarı vergi matrahının % 5’ini geçemez. (Kalkınmada öncelikli yörelerde bu oran %10 olarak uygulanır.) Bir başla ifadeyle, Kızılay ve AFAD dışında yardım toplama yetkisi bulunan kurum veya kuruluşlar ile vergi muafiyeti olan vakıflar ve kamuya yararlı derneklere yapılan ayni ve nakdi bağışlar, vergi matrahının %5’i ile sınırlı olmak şartıyla indirim konusu yapılabilirler. Ayrıca, Kızılay’a yapılan ayni yardımlar da kazancın %5’i ile sınırlı olarak vergi matrahından indirilebilirler.
Yukarıda sayılanlar dışında yardım toplayanlara yapılan ayni ve nakdi bağışlar, yardım toplama kanununa göre gereken prosedürleri tamamlamış olsalar dahi (ilgili yerlerden yardım toplamak için izin almış olmak gibi) matrahtan indirim konusu yapılamazlar. Öte yandan, deprem felaketi nedeniyle zarar gören çalışanlarımıza yapılacak ilaç ve tedavi giderleri vergi matrahından doğrudan gider olarak indirilebilecektir. Bunun dışında çalışanlara veya bunlar aracılığı ile yakınlarına direkt olarak yapılan yardımlar ücret kapsamında değerlendirilmelidir.
KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN ;
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17. maddesinin 2/b bendi uyarınca “genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasi partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Cumhurbaşkanı’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’den istisnadır.
1-  Buna göre; deprem felaketi nedeniyle AFAD veya KIZILAY’a ayni olarak yapılan bağışlar KDV’den istisnadır. Bu nedenle, kesilecek faturada KDV hesaplanmaması, durumun faturada açık ve izah edici şekilde not edilmesi ve fatura içeriğinin ayrıntılı olarak belirtildiği alındı belgesi (“ayni bağış makbuzu”) veya fatura arkasına bu bilgileri içerecek alındı notu ve imza onayı alınması yeterli olacaktır.
2-  Bu bağışlar nedeniyle tedarik aşamasında yüklenilen KDV’nin diğer mal ve hizmet alımlarında olduğu gibi ödenecek KDV’den indirimi mümkündür. Ancak indirilemeyen kısmın iadesi mümkün değildir.
3- Ayni bağış ve yardımın, işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek bağışlanmış olması durumunda, mükelleflerin bu değerler için fatura düzenlemesi, bağış için alındı belgesi (“ayni bağış makbuzu”) alınması, düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimse(ler) tarafından imzalanmış olması ve imzalayan yetkilinin yetki belgesinin yetkiyi ispata yarayan belgenin bir örneği (duruma göre fotokopisi gibi) ile birlikte muhafaza edilmesi gerekmektedir.