Empatik insan olabilmek

Empati; çoğumuzun işittiği, kendince anlamlandırdığı ve hayatına adapte ettiği bir kavramdır. Empati sözcüğünü duyduğumuzda aklımıza ilk gelen açıklama; kendini başkasının yerine koymak oluyor. Peki empati kurabilmek bu kadar basit bir eylem midir? Çoğu zaman empati yaptığımızı düşünerek kendi görüşlerimizle, kendi felsefemizle ya da anlayışımızla muhatabımızın adına fikirler sunuyor ya da zihnimizde yargılıyoruz. Yani ; evet kendimi onun yerine koydum ve ben böyle yapmazdım veyahut ben böyle yapardım diyebiliyoruz. Bunun da empatik bir yaklaşım olduğuna kendimizi inandırabiliyoruz. Elbette empatiyi açıklamak ve empatik bir insan olabilmek bu kadar basit değildir. Aynı zamanda empatinin sıkça karıştırıldığı iki kavram vardır; bunlar "sempati" ve "duygu bulaşması". Sempati; bir başkasının içinde bulunduğu ya da başından geçen bir durum için üzülme ve kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağlamaya yönelik davranışlarda bulunma istemi olarak açıklanabilir. Duygu bulaşması ise bilinçaltı ve otomatik olarak başka bir kişinin duygusal durumunu taklit etmeye başlamak ve bu duyguların kendisinde de ortaya çıkmalarına yol açmaktır. Tıpkı dizi izleyen bir büyükannenin kendini dizi karakteriyle bütünleştirip o ağlarken ağlayıp gülerken gülmesi gibidir. Empatiyle bu anlamda farklıdırlar çünkü empati bilinçli bir olaydır ve empati kuran kişi anladığı duyguların diğer kişiye ait olduğunu farkındadır. Bunları kendi duygularıymış gibi algılamaz. Empati; bir kişinin kendisini duygu ve düşüncelerinden soyutlayarak bir başkasının inançlarını, arzularını ve özellikle duygularını farkına varabilme ve anlayabilme yeteneğidir . Kişi karşısındakini o kadar iyi anlar ki onun gibi hissetmeye başlar, kendini onunla özdeşleştirir. Tam olarak gelişmiş bir empati kurabilmek için kişinin karşısındakinin duygusal durumunu anlamaktan daha fazla şey yapması gerekir. Empatik bir insan olabilmek için neler yapılabilir? •İlk olarak duygular genelde bir objeye ya da olaya yönelik olduğundan empati kuran kişi bu durumun ya da objenin ne olduğunu anlamalıdır. •Daha sonra, kişinin içinde bulunduğu duygu durumunun bu objeyi algılamasında ne tür bir etkisi olduğunu belirlemelidir. •Son olarak da bedensel olarak neler hissettiğini fark etmeli ve bütün bunları bir araya getirerek karşısındaki kişinin bakış açısını ve içinde bulunduğu duygu durumunu analiz edebilmelidir Buna ek olarak! Kişinin ilk olarak kendi duygularına yoğunlaşmasını sağlamak Böylece kişi hangi duyguların hangi durumlarla ilişkili olduğunu daha iyi anlamaya başlar. Kişinin kendi ve diğerleri arasındaki benzerliklere odaklanmasını sağlamak Role bürünme , rol yapma çalışmaları Kişinin farklı perspektiflerden bakabilmesini ve açık fikirli olabilmesini sağlar, problemlere yüzeysel çözümler getirmeyi ve inanç katılığını engeller, bilişsel ve kişisel esneklik kazandırır. Başkalarının bakış açısını hayal etmeye ve algılamaya çalışmak üzerine devamlı ve tekrar tekrar pratik yapmak, duygusal olarak uyarıcı bir olaya maruz kalmak, bu sayede kişi aynı uyarıcıyla etkileşimde bulunmuş kişinin içinde bulunduğu durumu daha iyi anlayabilmesini sağlayacaktır.