İLÇELERİN GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİ ARAŞTIRMASI

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı “Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırmaları (SEGE) 2022 politika, strateji ve kamu uygulamalarına girdi sağlamak amacıyla Türkiye’deki Düzey-2 bölgelerinin, illerin ve ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişliklerini nesnel olarak ölçen ve karşılaştıran analiz çalışmalarıdır. Çalışmalarda, sosyo-ekonomik gelişmişliği ölçen değişkenler kullanılarak Düzey-2 bölgelerinin, illerin ve ilçelerin gelişmişlik düzeyleri istatistiksel tekniklerle analiz edilmekte ve söz konusu birimlerin gelişmişlik sıralaması ortaya konmaktadır. https://www.sanayi.gov.tr/merkez-birimi/b94224510b7b/sege
https://www.sanayi.gov.tr/merkez-birimi/b94224510b7b/sege/ilce-sege-raporlari
İl ve ilçe düzeylerinde gelişmişlik seviyeleri 1966 yılından beri tespit edilmektedir. Bir önceki SEGE 2017’de 52 değişken, halen 2022 için ise 56 değişken kullanılmış ve ilçelerin 6 gelişmişlik kademesinde gruplandırılmıştır.
Büyükşehirlerde merkezlerin yanında taşra ilçeleri de bu araştırmada yer almaktadır. Ülkemizdeki 973 ilçenin tamamının sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi skorlarına göre sıralama ve kademeleri rapordu yer almaktadır. Sosyo-ekonomik gelişmişliği ölçen değişkenler demografi, istihdam ve sosyal güvenlik, eğitim, sağlık, finans, rekabetçilik, yenilikçilik ve yaşam kalitesi olmak üzere 8 boyutta gruplandırılmıştır. Son haliyle yenilikçilik boyutu yenilik alanında kurumlarımızın ilçe düzeyinde veri altyapılarının gelişmesinin sonucu olarak bu çalışmada ayrı bir boyut olarak analize dahil edilebilmiştir.
Araştırmanın objektifliği bakımından Güçlü Temel Bileşenler Analizi kullanılmıştır.
En gelişmiş ilçeleri kapsayan birinci gelişmişlik kademesinde genel olarak Marmara, Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesi’nden iller yer almaktadır. Bu bölgeler dışında; Karadeniz Bölgesi’nden Trabzon-Ortahisar ve Samsun-Atakum, Doğu Anadolu Bölgesi’nden Erzurum-Yakutiye ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden Gaziantep-Şehitkamil ilçeleri birinci gelişmişlik kademesinde yer alan ilçeler arasındadır
İstanbul’da 29 ilçe 1. Kademe, 14 ilçe 2. Kademedir.
Ankara’da 25 ilçenin 5’i 1. Kademe, 8’i 2. Kademe, 6’sı üçüncü kademe, 3’ü dördüncü kademe, 3’ü 5. Kademe yer almaktadır.
Konya’da 31 ilçenin 1 (Selçuklu) 1. Kademe, 3 ilçe (Karatay, Meram, Ereğli) 2. Kademe, 7 ilçe 3. Kademe, 2 ilçe 4. Kademe, 16 ilçe 5. Kademe ve 2 ilçe 6. Kademedir. Hollanda, Belçika kadar coğrafi büyüklüğü sahip olan Konya’nın birkaç merkez dışında kırsal karakterli olduğu görülmektedir. Bu da il için geliştirilecek politikalar için önemli bir işaret vermektedir.
Selçuklu’nun skoru 2,562 ile ülke genelinde 21. Sıradadır. Karatay 82. Meram 124. Ereğli 230, Akşehir 243, Beyşehir 244, Seydişehir 271. sıradadır.
Metropoller gelişmekte, nüfus buralarda yığılmaktadır. Kırsal kesim ise boşalmaktadır. Her iki kesimi yeni kentlerle kırsalı birbirlerine rakip olarak değil, tamamlayıcı olarak görmek gerekir. Kırsal kesimin etkinliğini artırmak için sermaye yoğun teknoloji kullanımı gerekir.
Kalkınmada öncelikli yöreler politikaları farklı sebeplerden dolayı pek başarılı olamadı.
Tayin ve atamalarda da bu göstergeler bazı kurumlar tarafından kullanılmaktadır.
Kalite bir bütündür, kamu yönetimi merkezi ve mahalli idarelerle, özel sektör ve sivil toplum bu bütünün tamamlayıcılarıdır.
Yerel yönetimlerin fonksiyonları doğrudan ve dolaylı olarak beldenin geliştirilmesine yönelik olmalıdır.