İnternette paylaştıklarımıza dikkat

Son günlerde kamuoyunda yapılan haberler ve habercilere verilen cezalar gündemi meşgul ediyor. Günümüzde her birey sosyal medyada adeta birer gazeteci gibi bilgileri ve enformasyonları birbirine durmadan iletiyor. Bu yüzyılın büyük bir hastalığı olan enformasyon bombardımanı ve dezenformasyon gelecekte de toplumun canını sıkacağa benziyor. TCK 217/A “Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu” olarak bilinen suçla hepimiz karşı karşıya kalabiliriz. Teknolojik iletişim araçlarının hızla yayılmasıyla birlikte, yanlış ve yanıltıcı bilgilerin halk arasında hızla yayılması ciddi bir sorun haline gelmesi. . Özellikle sosyal medya platformları (X, Threads, Facebook, Instagram gibi) bu tür yanlış haberlerin hızla yayılmasına olanak tanıyan güçlü araçlar olarak dikkat çekmektedir. Bu platformlar, kötü niyetli kişiler tarafından ülkenin güvenliğini tehdit edecek veya kamu düzenini bozacak şekilde kullanılabilmektedir. Dezenformasyonla mücadelede idari önlemlerin yeterli olmaması, ceza hukukunun devreye girmesini zorunlu kılmaktadır.
13 Ekim 2022'de kabul edilen 7418 sayılı Kanun'un 29. maddesi ile Türk Ceza Kanunu'na "Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma" başlıklı bir madde eklenmiştir. Bu değişiklik, halkı yanıltıcı bilgilere karşı daha etkili bir hukuki düzenleme getirmiştir. Getirilen düzenleme ile suçun tanımı: “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu, yalnızca halk arasında korku, panik veya endişe yaratmayı amaçlayan ve ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığına zarar verecek nitelikte gerçeğe aykırı bilgilerin yayılmasını suç saymaktadır.” Şeklinde tanımlanırken bu suç, özellikle kimliğini gizleyerek veya bir örgütün etkisi altında işlenirse daha ağır cezalara çarptırılmaktadır.
Peki MC Muhan’ın küresel köy diye tabir ettiği bilginin ve metanın hiç durmadan tüm dünyayı gezebildiği bu dünyada diğer ülkelerde durum nasıl? Hemen üç örnek verecek olursak Singapur: Çevrimiçi Gerçek Dışılık ve Manipülasyondan Koruma Yasası (POFMA) kapsamında yanlış bilgiler, güvenliği tehdit eden, dostane ilişkilere zarar veren eylemler olarak tanımlanır ve para cezaları ile hapis cezalarına tabi tutulmakta. Birleşik Krallıkta ise “Çevrimiçi Güvenlik Yasası” yanlış bilgi yayılmasına doğrudan ceza vermez, bunun yerine içerik kaldırma ve erişim engelleme önlemleri üzerinde durur. Birleşik Arap Emirlikleri: Ceza Kanunu'nun 52. maddesi uyarınca, yanıltıcı haberler veya sahte bilgiler yaymak, kamu düzenini bozan kişilere hapis ve para cezası öngörür. Suçun Ağırlaştırıcı Durumlar arasında ise Failin Kimliğini Gizleyerek Suç İşlemesi ilk sıra geliyor. Bu anlamda Suçun, anonim hesaplar kullanılarak işlenmesi durumunda, cezalar daha ağır olur. Ancak, bu durum haber alma özgürlüğü ile çelişebilir ve belirsizlik yaratabilir.Diğer ağırlaştırıcı bir sebep ise Suçun Örgüt Faaliyetleriyle İşlenmesi durumunda karşımıza çıkıyor. Suçun, toplumsal düzeni tehdit eden bir örgüt tarafından işlenmesi halinde, cezalar daha da ağırlaştırılır. Diğer ve bizi en çok ilgilendiren durum ise, Suçun Basın ve Yayın Yoluyla İşlenmesi durumunda ortaya çıkıyor. Yanıltıcı bilginin basın ve yayın aracılığıyla yayılması, cezanın yarı oranında artırılmasına neden olurken bu, özellikle internet haber sitelerini de kapsayacak şekilde yanıltıcı bilgilere karşı daha etkin bir önlem getirilmesini beraberinde getiriyor.
Hal böyle olunca sosyal medyada paylaşılan içeriklerle internet haber siteleri , bloglar gibi mecralarda yazı kaleme alan haber yapan kişilerin daha dikkatli olması temel dikkat edilmesi gereken bir husus. Haberin birkaç kaynaktan teyit olmaksızın girilmesi başta gazeteci olmak üzere kuruma ağır hukuki, ve maddi yaptırımlar getirirken kurumsal imacıda zedeleyecek durumların oluşmasına neden olur.