KONYA'NIN İLK ULAŞIM ARAÇLARI

Değerli okuyucularım, bugün sizlere eskiden Konya'da şehir içi ve şehir dışında yapılan ulaşımların nasıl olduğu hakkında bilgi vermeye çalışacağım.

Konya'da ulaşım uzun yıllar gerek şehir içi gerekse şehir dışında tatar ve yaylı arabalar ile sağlanmıştır. Ancak şehir içi ulaşıma 1912 yılından itibaren Atlı tramvaylar da dahil edilmiştir. Konya'nın motorlu ulaşım araçları ile tanışabilmesi 1920 yılından sonra mümkün oldu. Motorlu araçlara sürücü yetiştirmek için de aynı yılda şoför okulu açılmıştır. Bu okuldan mezun olanlara belediye tarafından araba kullanabilir diye ehliyet verilmiştir.

Özel otomobilleri ilk defa şehrin ünlü doktoru Dr. Cevat Arif bey ile Doğum evi doktorlarından Şükrü bey kullanmıştır. Takside kullanılan ilk arabayı ise Rumeli muhacirlerinden Serficeli Tahir Candan kullanmış ve tarihe geçmişlerdir. Tahir beyin aldığı ehliyetin numarası 3 idi. Kullandığı araba ise “BAS BİR KALDIR İKİ” ismiyle anılan, bagajsız tahta jantlı bir araba idi. Bu arada araba kullanırken üniforma giyme mecburiyeti vardı. Konya halkı uzun süre arabaya binmek cesaretini gösteremeyince şoför Tahir işsiz kalmıştır. Konya Lisesinde lüks lamba yakıcılığı ve öğrenci ayakkabılarının boyası ve tamiri ile uğraşmak zorunda kalmıştır. Şoför Tahir bey halkın arabaya binmek alışkanlığını elde etmesi ile mesleğine geri dönmüştür. Tahir beyin kardeşi Yusuf'ta şoför olmasına rağmen Konya'da iş bulamadığı için İzmir'e giderek mesleğini orada icra etmiştir. Daha sonra Konya'ya dönerek ilk defa Konya Ankara arasında 10 kişilik KAPTI KAÇTI ile yolcu taşımıştır. Bu yolculuk haliyle 12 saat sürüyordu. İlk otomobil acentası ise Müslüman Mehmet lakabı ile bilinen kişi tarafından CHEVROLET acentası olarak açıldı. Sonraki yıllarda da Mustafa İzmirli bey tarafından FORD acentası açılmış uzun zaman Konya'ya hizmet ettikten sonra el değiştirerek Şevki beye devredilmiştir.

Otobüs şirketleri kurulmadan önce özel kişiler tarafından şehir hanlarından kaldırılan kamyon ve küçük otobüsler yolcu taşımıştır. Bu arada Konya'da bu otobüslere yıllarca POSTA denildi. Bu şehir hanları Zincirli, Dedeler, Ahşanın ve Terkenli hanları idi. Konya'da ilk otobüs şirketi OTO NAKLİYAT idi. Ardından KALE ŞİRKETİ adı ile yeni bir yolcu taşıma işleri yapılmıştır. Oto Nakliyat yolcularını Şahin otelinin bulunduğu yerdeki Hilal kahvesinin önünden alır ve şirketin çığırtkanı Hamo ismi ile anılan bir kişi idi. Sonra bizim mahallemiz sakini de olan rahmetli RAFET ağa ANGARA ANGARA diye bağırarak yolculara hizmet ederdi. Oto nakliyat yazıhanesi Hakimiyeti Milliye ilk okulunun karşısında bir iş yerine açılmıştır. Konya'nın ilk otogarı Eski Garajdır. 1950 yılında hizmete girmiştir. Nalçacı’daki otogar 1971 yılında hizmete girinceye kadar buradan yolcu taşınmıştır. Ayrıca şehir içi taksi hizmete veren yer sadece Vakıflar Bölge Müdürlüğü önünde 3-4 araçlık durak ile hizmet verirdi. Burada genellikte 8 silindirli araçlar vardı. Şimdi ki gibi herkesin aracı olmadığı için çok özel durumlarda taksiye binilirdi. Şimdi maşaallah bir evde nerdeyse en az 2 araç var. 1970 yıllarda çıkan Konya tabiri ile Hacı Muratlar 5 TL ye nereye gidersen git yolcu taşırlardı. Bu arada bu Murat 124’lere Hacı Murat denmesinin sebebi de ilk çıktığı yıllarda bu araçla HACCA gidilmesi idi.

Yazımıza biraz daha renk katmak için 1922 yılında BABALIK gazetesinde çıkan bir ilanı da sunuyorum; “İstirahatla yolculuk etmek isteyenlere sürat otobiller “ Nasıl süratsa 12 saate Ankara'ya varış! Ankara-Beyşehir-Seydişehir-Aksaray vs. gidip gelmek isteyen ve istirahatını arayanlar Konya'da Bedesten de Eskişehir Muhacirleri Otobüs şirketine müracaat etmelidir. İki üç kişilik hususi ve 8-10 kişilik umumi harekete müheyya ( hazır) otomobillerimiz vardır, şeklinde ilanlar idi. Saygılarımla.