SİYASİ PARTİLERİN SEÇİM BEYANNAMELERİNE İHTİYAÇ

Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerine yaklaşırken, adayların ve siyasi partilerin vaatleri her gün farklılaşıyor. Bazı vaatler genel iken, bazıları daha yerel kalıyor. Şimdiye kadar siyasi partilerin kamuya duyurdukları bir beyanname ortaya çıkmadı, belki şimdi hazırlıkları sürüyor.
Genellikle seçim beyannameleri halkla ilişkiler üzerinden algı yönetimine dayanmaktadır. Burada insanların algılarını sosyal medya ile veya bazı tipik örneklerle değerlendirerek oy kapma yarışı esastır. Ama gerçek beyanname uzmanlara hazırlatılmalıdır. Bu takdirde beyannameler daha objektif olur ve hatta birbirilerine yakın da olabilir. Böylece siyasi partiler her şeyi vaad edemezler, vaad ettiklerinin karşılığını göstermek zorunda kalırlar.
Seçime yakın popülist söylemlerin artması normaldir; zira hiçbir seçmen kendisinin aleyhindeki politikalara oy vermez. Ancak tamahkar ifadeler peşinde koşmak da makul değildir. Bazen de siyasetçiler, karşı tarafın vaadlerini takip ederek “onlar ne söylüyorsa bizden de bir fazla” politikası tercih edilir. Bu tür davrananlardan birisi yakın geçmişte Süleyman Demirel idi. Meydanlarda seçim hırsıyla epey popülist söylemlerde bulunur, arkasından hükümet ortağı olduğunda da “vardı da biz mi yedik” diye çark ederdi. Tabii ki bunda onun siyasi mücadele yeteneğinin büyük payı vardır.
Bir dönemler üniversiteler siyasi partiler için epey proje üretirdi, hatta siyasi görüşlerine bakmadan bilimsel nitelikli çalışmaları yaptıklarını eski hocalarımız anlatırlardı. Şimdi ise proje üretimi daha kısır oluyor. Bundan dolayı da popülist söylemler ön plana çıkıyor. Hatta bazıları diyorlar ki “nasıl olsa halk, balık hafızalıdır, unuturlar; yeter ki seçimi bir kazanalım.” Tabii maşeri vicdan değerlendirmesini yaparak, oylarını veriyor. O zaman halkın hafıza seviyesi ortaya çıkıyor.
Proje üretirken bürokrasiden faydalanmakta yarar vardır. Ama bürokrasinin projelerine dikkat etmek gerekir, zira bürokraside ilk tercih personel politikası olarak ortaya çıkar, özlük haklarının yeniden düzenlenmesi, maaş farklarının verilmesi vs takip eder. Bu sebeple bürokrasiden teklif alınacaksa, emekli tecrübeli bürokratların tecrübelerinden faydalanmak daha anlamlı olur.
Bazı siyasi gruplar dar bir grubun etkisinde kaldıklarından (bunlar pür ideolojik gruplar da sayılabilir) çok ütopik projelerle ortaya çıkabilirler. Mesela piyasanın asla kaldıramayacağı ücret vaatleri gibi…
Yandaş veya ‘yalaka’ diye nitelendirilen, doğruları saklayan ‘sipariş vaatler listesi’ de seçim beyannamesi olabiliyor. Ama insanlar olmayacak duaya ‘âmin’ demezler.
Bazen yabancı uzmanların görüşleri çok rağbet görüyor; ama seçim arafesinde bunların reçeteleri milli hisleri zedelediğinden pek rağbet görmez. Ancak seçim sonrası IMF gibi uluslararası kuruluşlarla anlaşmalar yapıldığında bunlar ortaya çıkarlar. Oysa bir parti kendi taraftarlarından veya uzmanlardan daha iyi nitelikli raporlarla beyannameler üretebilme imkanına sahiptir.
Sivil toplum kuruluşları olarak dernekler ve vakıflar ile meslek örgütlerinin önerileri aslında en önemli kaynaklar arasındadır. Burada asıl sorun, bazı meslek örgütlerinin kendilerini siyasi parti ve rejimi değiştirme misyonunda görerek gerçekçi çözüm üretememeleridir. Bazen sadece karşı olmak için öneriler yapılıyor. Oysa bu örgütler demokratik bir yapıya sahip olsalar, daha verimli öneri ve eleştiri yapabileceklerdir. Siyasi erk de kamu yönetiminde bundan faydalanabilecektir.
Kamu kurumlarının mesela Sayıştay’ın devlet yönetimi ile ilgili raporları, bazı yargı kararları takip edilirse siyasi parti beyannamelerinde sağlam veri olabilir.
Siyaset pratiklik ister, bu yönüyle tüccarlar özellikle müteahhitler siyasete daha kolay intibak ederler. Akademisyenler ise çalışma metodu olarak daha uzun vadeli ve ince çalışırlar. Ama iki kesimin de birbirlerine ihtiyaçları vardır, birbirlerinin tamamlayıcılarıdır.
Kamuoyu siyasi partilerin seçim beyannamelerini şimdiden açıklamalarını beklemektedir.