Son 14 yılın en şiddetli zirai don olayı yaşandı

Türkiye’nin önemli meyve üretim bölgelerinde son günlerde yaşanan ani don olayları, üreticiler arasında büyük endişe yarattı. Soğuk hava dalgası, başta elma, üzüm, kiraz ve kayısı olmak üzere birçok ürünü tehdit ediyor. Geçtiğimiz haftalarda geceleri -14 derecelere kadar düşen hava sıcaklıkları, üreticiyi endişelendiren bir tabloyu da beraberinde getirdi. Adnan Menderes Meyve ve Sebze Hali Başkanı Adnan Pirinç, “Son 14 yılın en şiddetli zirai don olayını yaşadık” dedi. Özellikle meyveler olmak üzere meyve ve sebze fiyatlarında son günlerde gündemde olan yükseliş trendi ile ilgili olarak Pirinç, “ Bizim sektörümüz meyve sebze sektörü yağış kuraklık zirai don gibi doğa olayları ile doğrudan ilgili bir sektör.

Bu anlamda tüm kamu oyununda bildiği gibi son 14 yılın en ağır zirai don olaylarını 36 il gibi büyük bir alanda yaşadık.” ifadelerini kullandı. Tarım sektörünün sabit bir çıktı üreten ve fire oranlarının önceden hesaplanabildiği bir sektör olmadığının altını çizen Pirinç, “Tarımda aşırı sıcaklıklar, aşırı soğukluk, zirai don, sel, yağmur, fırtına gibi ekstrem doğa olayları üretim için sorun teşkil ediyor. Çoğu tarım ürününde yılda bir sefer ürün alınıyor. Birde ekstrem olaylar sonucunda ürünler bazen aşırı sıcaklardan dolayı yanarken, bazen işte sel, yağmur, fırtına gibi nedenlerle kayıplar meydan geliyor. Bu durum arz düşüklüğünü beraberinde getiriyor. Tarım ürünleri bir fabrikasyon ürünü değil .”dedi. Başkan Pirinç, sebze ve meyvede kamuoyunda tartışıldığının aksine yüksek veya düşük fiyat tartışmasının doğru olmadığını ifade ederek, “Bir sefer ekilen veya yılda bir sefer ürün veren ağaçlar dolayısıyla zirai don olayını yaşadığında arz düşerken doğal olarak fiyatı yükseliyor. Bu anlamda düşük fiyat yüksek fiyata tartışmak değil doğru fiyatı bulabilmek gıda güvenliğini sağlayabilmek sağlıklı tüketmek kaliteli ürüne göre de doğru fiyatı bulabilmek önemli” uyarısında bulundu.

SERT ÇEKİRDEKLİ ÜRÜNLERİ ÇOK ETKİLEDİ
Adnan Menderes Meyve ve Sebze Hali Başkanı Adnan Pirinç, zirai don olayında etkilenen ürünlerin başında sert çekirdekli ürünlerin geldiğinin altını çizerek, “Don olaylarında meyve özellikle sert çekirdekli dediğimiz kayısı gibi nektarin, şeftali vişne, kiraz gibi ürünleri çok etkiledi ama ülkemiz çok geniş bir coğrafya olduğundan ötürü fire diğer bölgelerden takviyelerle yerine konuldu.”şeklinde konuştu. Don olayının 36 ilde görüldüğünü hatırlatan Başkan Pirinç, “Don olayı sonuçta 36 ilde yaşandı. Bu ki Türkiye için büyük bir rakam. 81 tane ilimizden geri kalan iller arzı karşılayarak arz açığının yerini dolduracaktır” dedi. Türkiye’de kıtlık yaşanacak meyve sebze fiyatları aşırı derece artacak yorumlarına tepki gösteren Pirinç, “Doğal afet otuz altı ilimizde yaşandı. Diğer illerimizi de tarımsal ve örtü altı üretimde bir sıkıntı mevcut değil. Türkiye tarımı bu doğal afetin zararlarını karşılayacak hacme ve genişliğe sahiptir. Dolayısıyla yokluk diye bir şeyin olması söz konusu değil” ifadelerini kullandı.

“SEBZE FİYATLARI OLDUKÇA MAKUL”
Yaşanan don olayları sonrasında kamuoyunda hakim olan fiyatların afaki arttığı algısının aksine halde sebze fiyatlarının oldukça makul olduğunun altını çizen Başkan Pirinç, “Sebze fiyatları oldukça makul, hatta normal değerlerinin altında. Piyasada bugün salatalık halde 7 TL 8 TL seviyesinde, domates 10 lirayla ile kalitesine göre 30 TL arasında. Patlıcan 25 TL seviyesinde, biberler 25 30 TL seviyesinde. Yani bunlar çok yüksek fiyat değil. Önümüzdeki dönemde de açık ürün denilen tarla ürününe geçeceğimizden piyasada herhangi bir fiyat artışı sorunu ile karşılaşmayacağız” şeklinde konuştu. Başkan Pirinç fiyatların önümüzdeki süreçte tarla ürünlerinin hasat edilmesi ile daha da düşüş eğiliminde olacağının altını çizerek, “Sebze ve meyve fiyatları bu günden sonra çok makul seviyelerde olacak. Zaten tüketici olarak bizlerde mevsim gereği açık ürün dediğimiz tarlaya yöneleceğiz.” Şeklinde konuştu.

SEBZEDE ALTIN YIL
Filiz Tarım sahibi Mehmet Ortakarpuz don olayının meyve ve sabze fiyatlarına anlık olarak etki etmediğini ifade ederek, “ Don olayları anlık olarak piyasaya etki etmez. Ancak yeni yetişen tarlada olan mahsül ile ilgili özellikle meyvelerde ilerleyen zamanda karşı karşıya kalacağız. Yeni sene fiyatlar bu senenin iki katı garanti olur ” şeklinde konuştu. Ortakarpuz, Türkiye’de hiç görülmeyen bir şekilde Adana bölgesinin de mevsim normallerinin çok altında sıcaklık değerlerini gördüğünü dile getirerek, “Konya bölgesinde elmalar da Kirazlar da dolunay büyük ölçüde etkilendi işte ağaçlar şu yani tabii dünya genelinde de bir sıkıntı var diyorlar Dünya genelinde sıkıntı Türkiye’de etkileyecek fiyatlar daha da uçuk seviyelere gelebilir yani önlem alamazsın ya yani buna yani Allah’tan gelen bir şey buna yapacağın hiçbir şey yok yani bir ay önce olan soğukta Adana bölgesi aynı Konya’daki soğuk gibi soğuk gördü yani hiç daha tarihte yaşanmamış bir soğuk yaşadı mesela kavun karpuzu eken adamlar hep fidelerini söktü yeni fideleri ekti bu sebeple Adana bölgesi normalde Mayıs’ın 10’u 15’i gibi başlardık bu sene haziranın başına attı”dedi.

Sezon Tarım’dan Muharrem Şakayık, her bölgenin iklim şartları ve don olayından etkilenme derecesinin farklı olduğunun altını çizerek, “Her bölge ayrı ayrı özelliklere sahip. Örneğin bir bölgeyi don vururken diğer bölgede bir şey yok. Fiyatlara gelince aşağı yukarı don olayı öncesindeki seviyeler de şu ana fiyatlar. Örneğin Mersin ve Adana Bölgesinde don olayı olunca bizde tedarik için diğer bölgelere yöneldik. Meyveyi gerçekten vurdu meyve bu sene altın yılını yaşar. Meyve de fiyat yükselişi olur ama bizim ürünlerde çok kayda değer ve yükseliş gözlemiyoruz”şeklinde konuştu. Şakayık, don olayı ile yaşanan ani düşüşlerin bölgelere göre farklı etkiler yarattığının altını çizerek, “Her bölge ayrı ayrı olduğu için bir bölgeyi vurdu ama başka bölgelerde zayiat olmadığı için hali çok fazla etkilemedi her bölgede mal mal geliyor. Sonuçta fiyatlar aynı. Adana Bölgesinde sorun yaşarsak Mersin Bölgesine Mersin Bölgesinde sorun yaşarsak Antalya Bölgesi’ne yöneldik. Açığı böyle kapattık. Sanılanın aksine meyve bu sene altın yılını yaşar meyve de fiyat yükselişi olur ama bizim ürünlerde çok kayda değer ve yükseliş gözlemiyoruz” tespitinde bulundu.