Tarıma daha çok destek olunmalı

Değerli Okurlar;
Zincir marketlerin ve büyük üreticilerin ürün ve hizmetlerine maliyet artışı gerekçesiyle ne kadar zam yaptıklarını, bu zammın ne kadarının keyfi ne kadarının gerçek ve gerekli olduğunu bilmiyoruz ama en tehlikeli olanı görüyoruz, o da şu; Herkes kafasına göre zam yapıyor. Herkesin zam için gerekçesi aynı; Enerji, dolardaki artış ve akaryakıt fiyatlarındaki yükselişle maliyetlerin tavan yapması.

Zam oranları konusunda maliyetlerin ürün ve hizmetlere yansıtılmasında bir ölçü var mı? Bilmiyorum. Bildiğim şu; Yukarıdan aşağıya kimse maliyet hesabını doğru yapmıyor. Enerji, döviz ve akaryakıttaki artışı fiyatlara yansıtırken kimsenin bir ölçüsü, bir ayarı yok. Mahallelerde ve pazarda köy sütü satan adama litresini 10 liradan sattığın süte 3 lira zam yaparken nasıl bir maliyet hesabı yaptın diyorum, enflasyondan yakınmanın dışında bir şey söyleyemiyor. Pazarda köy ekmeği satan kadın, kendi bahçesinin ürünü yeşillikleri satan pazarcı da aynı doğru ve haklı gerekçeleri sıralıyor ama kendi sattığı ürününe zam yaparken ölçüsünün ne olduğunu söyleyemiyor, çünkü yok.

İftar ve sahur yapan vatandaşın gerçek anlamda yüksek enflasyonla tanıştığı bir ay oldu. Her yıl olduğu gibi ramazan rantçılarının fırsatçılığı ile uzun süredir devam eden enerji, döviz ve akaryakıt fiyatlarındaki zincirleme artışla oluşan fırsatçılığın bir araya gelmesi vatandaşı fena ürküttü. Bu ay açıklanan Türkiye Ziraat Odaları Birliği verilerine göre Mart ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı elmada yüzde 456,81, limonda yüzde 365,82, marulda yüzde 321,26, maydanozda 303,13, yeşil mercimekte yüzde 251,62, salatalıkta yüzde 248,89, kuru fasulyede yüzde 230,35, kırmızı mercimekte yüzde 223,57, kuru incirde yüzde 223,01, karnabaharda yüzde 212,22, ve kuru üzümde yüzde 207,64 oldu.
Üreticide 2 lira olan elma 11 lira 14 kuruşa, 1 lira 70 kuruş olan limon 7 lira 92 kuruşa, 2 lira 90 kuruş olan marul 12 lira 22 kuruşa, 1 lira 14 kuruş olan maydanoz 4 lira 59 kuruşa, 8 lira 18 kuruş olan yeşil mercimek 28 lira 76 kuruşa, 4 lira 75 kuruş olan salatalık 16 lira 57 kuruşa satıldı.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği ürünlerin fiyatlarını etkileyen farklı sebepleri de açıklamış.Buna göre kuru soğandaki fiyat artışının sebebi ihracatın artması.Patateste fiyat artışının sebebi ise Adana ilinde yaşanan don olayından dolayı, hasat tarihinde 1 ay gecikme yaşanması ve diğer bölgelerde depodaki ürünlerin azalması.Domates, sivri biber, kabak, patlıcan fiyatlarını artıran sebep de havanın soğuk olması yüzünden ürünlerin küçük kalması.Karnabahar ve havuçta sezon sonuna gelinmesi fiyatları artıran unsur olmuş.

“Fiyatlardaki bu kötü gidişi nasıl frenleyelim” sorusuna da bir cevap vermiş birlik; “Dünya büyük bir gıda krizinin eşiğinde, paramız olsa da gıda bulamayacağız. Dünya büyük bir gıda krizinin eşiğindedir. Kendine yetemeyen ülkeler bu krizi atlatamayacaktır. Paramız olsa bile gıda bulamayacağımız bir döneme giriyoruz. İthalatla ülkeyi doyurma imkânı kalmadı. Acilen tarımda üretim seferberliği ilan edilmelidir. Tarımsal üretimi artırmak için doğru bir strateji izleyerek üreticiye gerekli destekler verilmeli, yeterince üretmesi sağlanmalıdır. Üretici fiyat artışlarının nedeni, mazot gübre elektrik tohum ilaç ve yem fiyatlarındaki anormal artışlardır. Üretici maliyetleri düşürülmeden raflara ucuzluk gelmez.Tüketicilerin, üretici maliyetleri düşürülmeden ucuz gıdaya erişme imkânı kalmadı. Üreticimizi destekleyerek, moralini yüksek tutalım ki üretimden kopmasın. Ürün ithal etmek zorlaştı. Üretici ithal etmek ise imkansızdır. Üreticimizin kıymetini bilelim.”

Herkes topa giriyor ama gelişine vuruyor. Topun nereye gittiğinden habersiz. Kaostan beslenenler ticaret hayatına ne kadar zarar verdiğini bilmiyor, çok da umurunda değil gibi. Zamlarda adalet yok, piyasalarda başıboşluk var. Maalesef denetim de yetersiz olunca piyasalara belirsizlikten beslenenler hâkim oluyor. Ayarsız, yüksek ve ölçüsüz fiyatların devam etmesi hem vatandaşa zarar hem ülkeye hem de ticaret hayatına.

Saygılarımla…