TBMM'deki yasama süreçleriyle 2024'te yargıda yeni düzenlemeler hayata geçirildi

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Adalet Komisyonu ve TBMM Genel Kurulu, yargı alanındaki yeni uygulama ve düzenlemeler için 2024 yılında yoğun mesai yaptı.

Komisyon ve Genel Kurul, yargıya ilişkin ilk mesaisi kamuoyunda "8. Yargı Paketi" olarak bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile gerçekleştirdi.

Genel Kuruldaki görüşmelerin ardından 2 Mart 2024'te yasalaşan 41 maddelik kanunla, örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme müstakil suç sayıldı.

Bu kanuna göre, yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla yapılacak manevi tazminat taleplerinin Adalet Bakanlığı bünyesindeki Tazminat Komisyonunca karara bağlanmasının önü açıldı.

Suçla daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanması amacıyla bir günlük adli para cezasının alt sınırı 20 liradan 100 liraya, üst sınırı 100 liradan 500 liraya yükseltildi.

Hakim ve savcı yardımcılığı mülakatına çağrılacak aday sayısı değişti
TBMM Genel Kurulunda, 28 Temmuz'da kabul edilen Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna yargıya ilişkin 5 madde eklendi.

Bu maddelere göre de Yargıtay ve Danıştay üyelerinin, hakim ile savcıların ek tazminatları yeniden belirlendi.

Ayrıca 31 bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararların kesin olması, bu kararlara karşı istinaf yoluna başvurulmaması düzenlendi.

Hakim ve savcı yardımcılığı sınavında soru sorulacak alanlar arasına yeni hukuk alanları eklendi. Mülakata çağrılacak aday sayısı ise sınav ilanında belirtilen kadro sayısının iki katından bir katına indirildi.

Genel Kurulda, 7 Kasım'da kabul edilen ve kamuoyunda "9. Yargı Paketi" olarak bilinen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la da 31 maddeden oluşan yeni düzenlemeler yasalaştı.

Bu kanunla, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı'nda soru sayısı 100'den 120'ye çıkarıldı. Bu sınavlarda soru sorulacak alanlar arasına "milletlerarası hukuk", "milletlerarası özel hukuk", "genel kamu hukuku ve sosyal güvenlik hukuku" ile ihtiyaç duyulması halinde bu alanlara yönetmelikle yeni hukuk alanları eklendi.

Buluntu olması nedeniyle veya kanun hükümleri gereğince trafikten men edilerek alıkonulan ve sahipleri tarafından 6 ay içinde teslim alınmayan veya aranmayan yediemin otoparklarındaki araçların satış usulü de yeniden belirlendi.

Hakaret suçunda yeni uygulamalar
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan hakaret suçu bakımından şikayet süresinin fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yılı geçemeyeceği düzenlendi.

Sesli, yazılı veya görüntülü iletiyle hakaret suçu, uzlaştırma kapsamından çıkarılarak ön ödeme kapsamına alındı.

Uzlaşmanın sağlanması halinde uzlaşma anında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararlar için tazminat davası açılmasına imkan sağlandı. Ayrıca uzlaştırmacı olmak için hukuk mezunu olma şartı getirildi.

Arabuluculuk eğitimini tamamlayan ve mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip olanların, yazılı sınava girmeden arabuluculuk siciline kayıt olmasına imkan sağlandı.

Genel Kurulda 14 Kasım'da yasalaşan Noterlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la da yargı alanında 21 maddeden oluşan yeni düzenlemeler hayata geçirildi.

Bu kanunla da boşanma davası reddinin kesinleşmesinden sonra ortak hayatı kuramayan çiftlerin yeniden dava açabilmesi için gereken süre 3 yıldan 1 yıla indirildi.

Noterlik ücret tarifesinin, her yıl mart yerine ocak ayı başında belirlenmesin hüküm altına alındı.

Devlet üniversitelerinin de Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) kurabilmesine imkan sağlandı.

Yargı düzenlemeleri 2025'te de gündeme gelecek
Bütçe görüşmelerinin sona ermesi ve devlet memurlarına ilişkin teklifin kabul edilerek yasalaşmasının ardından 7 Ocak 2025'e kadar toplanmama kararı alan Genel Kurulun, ilk gündem maddeleri arasında Adalet Komisyonunda kabul edilen Türkiye Adalet Akademisi Kanunu Teklifi olacak.

Ayrıca 2025 yılında, yeni açıklanacak Yargı Reformu Strateji Belgesi'ndeki hedef ve faaliyetler ile cezasızlık algısının ortadan kaldırılmasına yönelik düzenlemenin de TBMM'nin gündemine gelmesi bekleniyor.