Türkiye'de yaşlı nüfus yüzde 20,7 artarak geçen yıl 9 milyon 112 bin kişiye ulaştı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin "İstatistiklerle Yaşlılar" çalışmasının sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, 2019'da 7 milyon 550 bin 727 kişi olan 65 yaş ve üzeri nüfus, son beş yılda yüzde 20,7 artarak 2024'te 9 milyon 112 bin 298 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2019'da yüzde 9,1 iken 2024'te yüzde 10,6'ya çıktı.

Yaşlı nüfusun 2024'te yüzde 44,6'sını erkekler, yüzde 55,4'ünü kadınlar oluşturdu. Nüfus projeksiyonlarında yaşlı nüfus oranının 2030'da yüzde 13,5, 2040'ta yüzde 17,9, 2060'ta yüzde 27, 2080'de yüzde 33,4 ve 2100'de yüzde 33,6 olacağı öngörüldü.

Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya göre, yaşlı nüfus oranının 2030'da yüzde 13,5, 2040'ta yüzde 18,2, 2060'ta yüzde 28,8, 2080'de yüzde 38,5 ve 2100'de yüzde 42,8 olacağı tahmin edildi.

Doğurganlığı artırıcı tedbirlerin etkili olacağını varsayan yüksek senaryoya göre, yaşlı nüfus oranının 2030'da yüzde 13,4, 2040'ta yüzde 17,5, 2060'ta yüzde 25,5, 2080'de yüzde 29,8 ve 2100'de yüzde 28,2 olacağı hesaplandı.

Yaşlı nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2019'da bu kesimin yüzde 62,8'inin 65-74 yaş grubunda, yüzde 28,2'sinin 75-84 yaş grubunda ve yüzde 9,1'inin 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2024'te yüzde 63,4'ünün 65-74 yaş grubunda, yüzde 28,8'inin 75-84 yaş grubunda ve yüzde 7,8'inin 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı belirlendi.

Yaşlı nüfusun yüzde 0,1'ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki kişi sayısı 2024'te 7 bin 632 oldu.

Türkiye nüfusunun yaş yapısı değişti
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10'unu geçmesi, nüfusun yaşlanmasının bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Türkiye'de yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarına göre daha yüksek hızla arttı.

Küresel yaşlanma süreci olarak adlandırılan "demografik dönüşüm" sürecinde olan Türkiye'de, doğurganlık ve ölüm hızlarındaki azalma ile sağlık alanında kaydedilen gelişmeler, yaşam standardının, refah düzeyinin ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artmasıyla nüfusun yaş yapısı şekil değiştirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfusa sahip ülkelere göre hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da yaşlı nüfus sayısal olarak oldukça fazla.

Nüfusun yaşlanmasıyla ilgili bilgi veren göstergelerden "ortanca yaş" da 2019'da 32,4 iken 2024'te 34,4 oldu. Ortanca yaş 2024'te erkeklerde 33,7, kadınlarda 35,2 olarak hesaplandı.

Nüfus projeksiyonlarında ortanca yaşın 2030'da 37,1, 2040'ta 41,4, 2060'ta 48, 2080'de 51,5 ve 2100'de 52,2 olacağı tahmin edildi.

Çalışma çağındaki 100 kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden "yaşlı bağımlılık oranı" 2019'da yüzde 13,4 iken 2024'te yüzde 15,5'e çıktı.

Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı bağımlılık oranının 2030'da yüzde 19,5, 2040'ta yüzde 26,5, 2060'ta yüzde 45,5, 2080'de yüzde 61,9 ve 2100'de yüzde 61,6 olacağı öngörüldü.

Türkiye, yaşlı nüfusunda 194 ülke arasında 75'inci sırada
Nüfus tahminlerine göre, 2024'te dünya nüfusu 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 kişi, yaşlı nüfus ise 833 milyon 480 bin 764 kişi oldu. Buna göre, dünya nüfusunun yüzde 10,2'sini yaşlı nüfus oluşturdu.

En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke, yüzde 36,2 ile Monako, yüzde 29,8 ile Japonya ve yüzde 24,6 ile İtalya oldu. Türkiye bu açıdan 194 ülke arasında 75'inci sırada yer aldı.

Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2024'te yüzde 20,8 ile Sinop olarak belirlendi. Bu ili yüzde 20,2 ile Kastamonu, yüzde 19,1 ile Giresun izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise yüzde 3,7 ile Şırnak oldu. Bu ili yüzde 4,3 ile Hakkari ve yüzde 4,4 ile Şanlıurfa izledi.

Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10 ve üzerinde olduğu il sayısı 2024'te 60 olarak kayıtlara geçti.

Yaklaşık her dört haneden birinde en az bir yaşlı fert var
Türkiye'de 2024'te 26 milyon 599 bin 261 haneden 6 milyon 726 bin 583'ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 ve daha yukarı yaşta en az bir fert bulunduğu belirlendi. Diğer bir ifadeyle, hanelerin yüzde 25,3'ünde en az bir yaşlı ferdin yaşadığı görüldü.

En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 726 bin 583 haneden 1 milyon 750 bin 900'ünde tek başına yaşlı fertler yaşıyor. Bu hanelerin yüzde 74'ünde yaşlı kadınlar, yüzde 26'sında da yaşlı erkekler bulunuyor.

Tek kişilik yaşlı hane halkı oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında yüzde 34,4 ile Balıkesir oldu. Bu ili yüzde 34,1 ile Çanakkale, yüzde 34 ile Burdur izledi. Bu oranın en düşük olduğu il ise yüzde 8 ile Hakkari olarak kayıtlara geçti. Bu ili yüzde 13,6 ile Batman, yüzde 14,9 ile Van takip etti.

Alışverişini kendi yapabilen yaşlıların oranı yüzde 55,1
Günlük aktiviteleri yapabilme durumları incelendiğinde, yaşlıların yüzde 85,7'sinin telefon kullanabildiği, yüzde 55,1'inin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 61,1'inin yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,6'sının ev temizliği yapabildiği belirlendi.

Bu kesimin yüzde 72,8'inin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 76,3'ünün yolculuk yapabildiği, yüzde 85,5'inin ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 74'ünün parasal işlerini yapabildiği tespit edildi.

Yaşlı erkeklerin yüzde 91,2'sinin telefon kullanabildiği, yüzde 71,7'sinin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 57'sinin yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,7'sinin ev temizliği yapabildiği, yüzde 68'inin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 86'sının yolculuk yapabildiği, yüzde 88,5'inin ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 87,5'inin parasal işlerini yapabildiği belirlendi.

Yaşlı kadınların yüzde 81,3'ünün telefon kullanabildiği, yüzde 41,7'sinin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 64,3'ünün yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,5'inin ev temizliği yapabildiği belirlendi. Bu kişilerin yüzde 76,7'sinin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 68,6'sının yolculuk yapabildiği, yüzde 83,3'ünün ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 63,2'sinin parasal işlerini yapabildiği görüldü.