Üç Aylar- ‘Receb, Allahü Tealanın Ayıdır’

■ Beş gecede yapılan dua geri çevrilmez, bunlar; Regaib, Berat, Cuma, Ramazan ve Kurban Bayramı geceleridir. (Asakir)
■ Rahmet kapıları dört gece açılır, O gecelerde yapılan dua, tövbe reddolmaz. Bunlar Ramazan ve Kurban Bayramının birinci geceleri, Berat ve Arefe Gecesi)
…

Üç ayların içinde bulunuyoruz; Bunlar Receb, Zilkade, Zilhicce ve Muharremdir. Allahü teâlâ, kimi ve gecelere değer vermiş, dua ve tövbeleri kabul edeceğini bildirmiştir; “Gecenin on iki kısmından birini bir sâat ihyâ etmek, bütün geceyi ihyâ etmek olur. Yaz ve kış geceleri için hep böyledir.” Müslümanların ayrıca on mübarek gecesi vardır;  Kadir Gecesi, Arefe Gecesi, Fıtır Bayramı gecesi, Kurban Bayramı Geceleri, Mevlid Gecesi, Berat Gecesi, Mirac Gecesi, Recep Ayı ve Regaib Gecesi, Muharrem Gecesi, Aşure Gecesi. Bu on geceden, Mevlid Gecesi, Berat Gecesi, Mirac Gecesi ve Regaib gecesine “Kandil” gecesi denir.
■ Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı günden beri, ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü, saygın olan aylardır. (Tövbe):
■ Cennette öyle köşkler vardır ki, onlara Receb ayında oruç tutanlar girer.(Deylemi)
■Allahü teâlâ, Receb ayında oruç tutanları mağfiret eder. (Gunye)
■Recebin bir gün başında, bir gün ortasında ve bir gün sonunda oruç tutana, ayın hepsinde tutmuş gibi sevab verilir.

■ Allahü teâlâ, Receb ayında hasenatı kat kat eder. Bu ayda bir gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur; 7 gün oruç tutana, Cehennem kapıları kapanır; 8 gün tutana Cennetin 8 kapısı açılır; 10 gün tutana, Allahü teâlâ istediğini verir.
■ Yüce Yaradan Hz. Nuh’ Receb’de gemiye bindirdi bu ayı oruçlu geçirdi. Oradakilere oruç tutmalarını emretti. (Taberani)
■ Hz. Amine Hz. Muhammed’e hamile olduğunu bu gecede anladı.
■ Hz. Muhammed, Regaib gecesinin içinde bulunduğu Recep ayında dua eder, namaz kılar, oruç tutar, sadaka verirdi
■ Âhiret yolcusunun, ibadetle ihya edilmesi kuvvetle müstehab olan mübarek geceleri boş geçirmesi uygun değildir. Bunlar hayır mevsimleri ve kârı bol olan gecelerdir.
( İmam-ı Gazali)
***
Üç Aylar Recebü’l-ferd, Şa’bânü’l-muazzam ve Ramazanın din kültüründe özel ve önemli bir yeri vardır;  Receb, Allahü teâlânın, Şaban,  Peygamber Efendimizin,

Ramazan-ı şerif, Ümmet-i Muhammed’in ayı olarak nitelenmektedir. “Recep” ayı tövbe, saygı ve ibadet,     “Şaban” muhabbet ve hizmet,  “Ramazan”  nimet ayıdır.

…

Regaip Kandili Hicri takvimin Receb ayının ilk Cuma gecesine denk gelir.
Regâib, Arapça bir sözcüktür ve “reğa-be” kökünden gelmektedir. “Reğa-be”, sözcük olarak, herhangi bir şeyi istemek, arzulamak, ona karşı meyletmek ve onu elde etmek için çaba sarf etmek demektir. “Reğîb” sözcüğü ise, “reğabe”‘den türemiş olan bir isimdir ve kendisine rağbet edilen, arzulanan, istenilen şey demektir. Müennesi, “reğîbe”dir. “Reğîbe”nin çoğulu da “reğâib” dir. Sözcük olarak “Regâib”in aslı budur. Bu geceye Regaib gecesi adını melekler vermişlerdir.

…

Her Cuma gecesi değerlidir. Bu iki değerli gece bir araya gelince, değeri katlanıyor. Allahü teâlâ, bu gecede, müminlere, ihsanlar, ikramlar yapar. Bu geceye saygı duyanları affeder. Bu gece yapılan dua kabul olur, namaz, oruç, sadaka gibi ibadetlere, sayısız sevaplar verilir. Bu geceyi ibadetle geçirmeli, kazası olan, bir günlük kaza namazı, kazası olmayan da nafile namaz kılar; Kur’an-ı kerim okur, tesbih çeker, tövbe istiğfar eder..

…
Allah (c.c) katında zamanların değerleri birbirine eşittir. Ancak öyle zamanlar vardır ki o zamanlarda öyle olaylar meydana gelir ki, zaman dilimlerinden daha üstün bir değer kazandırır. Receb’in ilk Cuma gecesi Regâib Gecesi de müstesna zamanlardan biridir. Bu gece yalvarış ve yakarışların Yüce Mevla’ya sunulduğu ve rahmetinden af istenildiği umut ve müjde gecesidir.

…
■ Receb, Allahü teâlânın ayıdır. Bu aya ikram edene, saygı gösterene, Allahü teâlâ, dünyada ve âhırette ikrâm eder.

( Hz. Muhammed)

….

Kamerî ayların yedincisi; İslamî takvimin aylarından biri Muharrem ile başlayan ve Zilhicce ile sona eren Kamerî takvim aylarının yedincisi olan Receb, “üç aylar”ın ilkidir. Receb sözcüğü, herhangi bir şeyden korkmak, utanmak veya bir kimseyi heybetinden dolayı ululamak ve tazim etmek manalarına gelir (M.Z. Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul 1983, III, 18-19).
Cahiliye devrinde Araplar, putları için bu ayda kurban keserlerdi. Araplar arasında mukaddes bilinen Receb ayı, haram aylardan (eşhur-i hurum) biridir. Diğer üç haram ay ise, Zilkade, Zilhicce ve Muharrem idi. Receb ayı, birbirini takip eden aylardan hemen sonra gelmediği ve yedinci sırada olduğu için “Recebül-ferd” adı da verilmiştir.Haram aylarda harb etmek Araplar arasında yasak kabul edilmişti, hatta bu uygulama İslâm’ın başlangıcında da yürürlükteydi. Buna sebep, Mekkelilerin bu aylarda geçimlerini temin etmeleri, Kâbe ziyaretçilerinin emniyetinin sağlanması idi.
Hz. Muhammed (s.a.s), Abdullah b. Cahş komutasında bir grup muhacir sahabiyi Kureyş kervanından haber getirmesi

amacıyla Nahle’ye göndermişti. Keşif gayesiyle sefere çıkılmasına rağmen bölükte bulunanlar, müşriklerin kendilerine yaptıkları kötülükleri hatırlayarak kervana saldırdılar. Olayın gerçekleştiği gün Receb ayının son günü; oysaki nüslümanlar, Receb ayının bittiğini ve Şabana girildiğini sanıyorlardı. Kervandan iki kişiyi esir aldılar, bir kişiyi öldürdüler ve kervanı alıp Hz. Peygamber’e getirdiler. Müşrikler, Araplarca savaşmanın kesinlikle yasak olduğu Receb ayında bu hadisenin oluşunu fırsat bilerek, “Muhammed haram ayını helâl saydı” tarzındaki ifadelerle… propagandaya başladılar. İşte bu olay üzerine Bakara süresinin 217. ayeti nazil oldu: “Ey Muhammed! Sana hürmet edilen ay’ı, o aydaki savaşı sorarlar. De ki: O ayda savaşmak büyük suçtur. Allah yolundan alıkoymak, Allah’ı inkâr etmek, Mescid-i Haram’a engel olmak ve halkını oradan çıkarmak Allah katında daha büyük suçtur. Fitne çıkarmak ise öldürmekten daha büyüktür! Güçleri yeterse, dininizden döndürünceye kadar sizinle savaşa devam ederler. İçinizden dininden dönüp kâfir olarak ölen olursa, bunların işleri dünya ve ahirette boşa gitmiş olur. İşte cehennemlikler onlardır, onlar orada temellidirler” (2/217).

veririz. Onları öldürmek, şüphesiz büyük bir günahtır. Sakın zinaya yaklaşmayın; doğrusu bu çirkindir, kötü bir yoldur. Allah’ın haram kıldığı cana haksız yere kıymayın. Haksız yere öldürülenin velisine bir yetki tanımışızdır. Artık o da öldürmekte aşırı gitmesin. Zira kendisi ne de olsa yardım görmüştür. Yetimin malına -ergin çağa ulaşana kadar- en güzel şeklin dışında yaklaşmayın. Ahdi de yerine getirin, doğrusu verilen ahidde sorumluluk vardır. Bir şeyi ölçtüğünüz zaman, ölçüyü tam tutun, doğru terazi ile tartın. Böyle yapmak, sonuç itibariyle daha güzel ve daha iyidir. Bilmediğin şeyin ardına düşme; doğrusu kulak, göz ve kalp, bunların hepsi o şeyden sorumlu olur. Yeryüzünde böbürlenerek yürüme, çünkü sen ne yeri delebilir ve ne de boyca dağlara ulaşabilirsin. Rabbinin katında bunların hepsi beğenilmeyen kötü şeylerdir. Bunlar Rabbinin sana bildirdiği hikmetlerdir. Sakın Allah ile beraber başka tanrı edinme. Yoksa yerilmiş ve kovulmuş olarak Cehenneme atılırsın” (el-İsra, 17/23-39).
Ayet ve iletilerin indiği Mirac gecesi, Receb ayının 26. gecesi olduğundan, Receb Ayının  kutsallığı artmaktadır.