İNSANIN KENDİ ANAYASASI!

Ülke olarak zor süreçlerden geçtiğimiz şu günlerde kime dokunsak pahalılık ve zamlardan şikâyetçi haklı olarak.
Yediğimizden, içtiğimizden, giydiğimizden, nereden tutarsanız tutun her şeyin ateş pahası olduğu bir dönemdeyiz. Buna ister yönetimsel hatalar diyelim ister geçmişin birikimi diyelim, ne dersek diyelim içindeki durumdan bizi kurtaracak bir çözüm olmadığını görüyoruz.
Sonuçta ülke ekonomisini daha ileriye taşımak ve o hayalini kurduğumuz süper devlet modeline ulaşmak için bedeller ödenmesi gerekiyor.
Yüzeysel olarak bahsetmek gerekirse bugün tarihe baktığımızda kendisini süper güç, güçlü devlet olarak yorumlayan ülkelerin bu durumlara gelmeleri hiç de kolay olmadığını görebiliyoruz.
Ki bugün o ülkelerde bile ekonomik olarak sıkıntılar yaşandığını okuyor, görüyor takip ediyoruz.
Bahsim elbette o devletle, bu devletle kıyas değil ancak bizim içinde bulunduğumuz durumun ekonomik sıkıntılarla alakası olduğu kadar kendi iç dünyamızla da alakalı olduğunu düşüncesindeyim.
Mesela çok uzak değil daha yakın geçmişte alışverişe gittiğinizde bir ürünün fiyatını aşağı yukarı tahmin ediyor, biliyorduk. Fiyat farkı elbette oluyordu ki bunu da çarşı pazar ayrımı ile yorumlayıp bütçemize uygun noktalardan alışveriş yapıyorduk.
Ancak bugün baktığımızda çarşı pazar ayrımı kalmamış. Bakkal, market ayrımı kalmamış. Hafta sonu gittiğiniz pazardaki fiyatlar ile market reyonlarındaki fiyatların arasında kuruşlar oynuyor neredeyse. Mantık olarak baktığınızda marketin kirasıydı elemanıydı elektrik suyuydu vergisi algısıydı diyorsunuz ama pazarda böyle bir durum olmuyor. Olaya pazar cephesinden baktığınızda ise nakliyesi üreticisi komisyoncusu serzenişlerini duyuyorsunuz.
Olayın üretici kısmını da daha hiç girmiyorum. O bölüme girdiğimizde ise elektriği gübresi sulaması tohumu vs. vs. uzayıp gidiyor.
Tüm bunları yatırınca masaya, herkes kendince haklı, herkes kendince mağdur. Ama olan yine vatandaşa oluyor. Yani son tüketici. Durum böyle de olunca haklı olarak serzeniş ve güvensizlik ayyuka çıkıyor. Bunun için hükümetin aldığı kararların yanı sıra yaptırım uygulamaları vatandaşın menfaatine katkı sağlayıcı projelerle daha hızlı bir şekilde uygulamaya geçmesi gerekiyor.
İnanın aslına baktığımızda uzun vadede bu bile çözüm gibi görünmüyor, bir şeyleri düzeltmek için illa kanuna, yasaya gereksinim duyulmaması lazım.
Dahası insanın kendi anayasasını oluşturup ona göre hareket etmesi lazım. Elbette bu her şeyi olduğu gibi kabul etmek değildir. Kendi payımıza düşeni kendimiz düzeltelimin Türkçesi demektir bu.
Yani yönetici, üretici, marketçi, pazarcı ve vatandaş olarak düşünüp kendimiz için istemediğimiz bir şeyi başkaları için istememek en önemli erdemdir.
Mesela geçtiğimiz hafta pazarda şahit olduğum bir olayda, pazarcı esnaflardan birisi tüm tezgahlarda 40 TL olan bir meyveyi 25 TL’ye satarken gördüm. Sordum her yerde 40 olan sende neden 25 diye cevaben “Ben onlar kadar çok kar düşünmüyorum, sürümden kazanıyorum. Yani çok ürün, beni öldürmeyecek kadar kar” dedi. Bir vatandaş olarak takdir ettim teşekkür ettim. Bu arkadaş kendi içinde oluşturduğu anayasası ile böyle bir karar almış ve uygulamış. Darısı hepimizin başına…
Bu anayasa olayıyla alakalı güzel bir alıntıyı paylaşarak yazıyı sonlandırmak istiyorum.
“Bir zamanlar üç bilge bir araya gelip dünyanın en kısa anayasasını yazmaya koyulmuşlar.
İnsanın hareketlerine ve davranışlarına hükmeden kanunu gösterebilen kişi, dünyanın en bilge kişisi seçilecekmiş.
“Allah suçluları cezalandırır.” diye teklif etmiş bilgelerden birisi. Tek cümle; kısa ve öz olmuş.
Fakat diğerleri bunun bir kanun değil, bir tehdit olduğunu söyleyerek itiraz etmişler.
Birinci bilgenin bu teklifi kabul edilmeyince,
“Allah sevgidir.” demiş ikinci bilge.
Ama bu teklif de kabul görmemiş, çünkü insanın görevlerini tam anlamıyla açıklamıyormuş.
Sonra üçüncü bilge tane tane şu teklifte bulunmuş:
“Kendinize yapılmasını istemediğiniz şeyi, başkalarına yapmayın” ve ilave etmiş:
“Kanun budur; gerisi sadece yoruma kalmıştır.”
Diğer bilgelerde bu teklifi kabul etmişler ve o bilge zamanın en bilge kişisi seçilmiş.”
Kendi iç anayasamızı oluşturmak dileği ile kalın sağlıcakla…