FİYATLARIN NORMALE ÇEKİLMESİ

Toplumun ortak ve en önemli problemi hayat pahalılığı. Enflasyonla mücadele kapsamında devlet tarafından uzun yıllardır yapılmayan bazı uygulamalara geçildi. Mesela bir yıl geçerli olan asgari ücrete altı ay sonra müdahale edildi ve tabiri caizse yeniden güncellendi. Takdir edilmelidir ki sadece maaşların ve özlük haklarının artırılması ile iş bitmiyor. Sizin asgari ücrete yapmış olduğunuz zam, daha insanların eline geçmeden erimekte. Belli başlı alışveriş merkezleri fiyatlarını asgari ücret zammını da görerek ayarlayıverdiler! Yapılacak şuydu: AVM’lerin denetlenmesi. Girdi fiyatları, enerji fiyatlarındaki astronomik zamlar, marketlerde raftaki malların fiyatlarına yansıyor. Ancak raf fiyatlarındaki anormal artışlar girdi fiyatlarının çok çok üzerinde.
Sayın Cumhurbaşkanı açıklamaları ile kâr amacını bir kenara bırakıp vatandaşın korunması açısından Tarım Kredi Kooperatifleri satış yerlerinde 30- 40 çeşit üründe yüzde 30-35 indirime gidileceğini duyurdu. Bu ürün çeşitleri et başta olmak üzere temel tüketim maddelerini içermekteydi. 15 Ağustos Pazartesi indirim uygulanmaya başlanmış ve vatandaş Tarım Kredi Kooperatifinin AVM’lerinde uzun kuyruklar oluşturmuştu. Uygulamada bazı aksaklıklar hemen kendini gösterdi. Öncelikle Tarım Kredi Kooperatifler Birliğinin tanzim satış yerlerinin çoğunda şarküteri ve et reyonu zaten yoktu. Ortalama 150 TL civarında etin yüzde 30-35 indirime geçebilmesi mümkün değildi. Zira üretici de zaten yem fiyatlarından şikayetçiydi. Bu durumda et fiyatlarının aşağı çekilmesinin tek yolu olarak et ithalatı görünüyordu. Etin 110- 120 TL bandında satılabilmesi için hem piyasada et yoktu hem de Tarım Kredi’nin marketlerinde reyon yoktu. Ayrıca bir diğer handikap ise etin depolanabilmesi için soğuk hava deposu yoktu.
Cumhurbaşkanlığı hızlı hareket etmek durumundaydı. Tarım ve Orman Bakanlığı aynı gün hem besilik sığır ithalatına hem de erkek koyun ihracatına izin verdi. Fiyatların da düşürülmesi durumunda talep patlaması yaşanması da muhtemel olduğundan ilk etapta 150 bin adet sığır ithalatına hız verildi. Sadece Tarım Kredi değil, ülkedeki büyük işletme kapasitesine sahip olan firmalar ithalat yapabileceklerdi.
Bir diğer alt yapı sorunu da 300 bin ton et kapasiteli soğuk hava depolarının acilen yapılması sağlanacak. Ancak bu işin tam olarak oturabilmesinin 2-3 ayı bulması bekleniyor. Türk insanı bazı kararları alırken “Kervanın göçü yolda düzülür.” felsefesiyle hareket eder. Aslında bazı kararlar alınırken eldeki mevcudun ortaya konması, altyapı eksikliklerinin giderilmesi gereklidir. Karar verildiği anda da indirim yapılarak vatandaşın istifadesine sunulmalıdır. İndirim oranlarının çok cüzi fiyatlarda kalması, bazı kalemlerdeki indirimli fiyatların piyasadan daha yüksek olması da yadırgandı.
İthalat ve indirim yapılırken girdi fiyatlarından dolayı özellikle et üreticisinin serzenişleri dikkate alınmazsa, Allah muhafaza besiciliği bitirebiliriz. Burada en önemlisi şu, Sayın Maliye Bakanı’nın açıklamasında Tarım Kredi Kooperatiflerinin zincir marketlerinin bu indirim kararına, uygulamasına diğer zincir marketlerin uyup uymayacağı. Devletin uymama durumunda yaptırımı ne olacak? Serbest piyasa ekonomisini bazı ticari çevreler kendi çıkarları doğrultusunda kullanarak anlaşmaları durumunda kolluk güçlerinin yaptırımı ne olacak?
Söz konusu yüzde 30’luk indirimin uygulanmaması ya da çok küçük, görsel ve sözde indirime gidilmesi durumunda vatandaşın beklentisi karşılanamaz. Bazı kısıtlı gelen az sayıdaki ürünlerdeki büyük indirimlerde de uzun kuyruklar oluşur. Ürün anında biter. İnsanlar yarının kuyruğunu düşünmeye başlarlar.
Devletin ve herkesin düşündüğü şu: Astronomik fiyatlardan arındırılan ürünlerin vatandaşın alım gücüne uygun hale getirilmesi. İlk adımı atılan ve vatandaşın da desteklediği bu indirimin toplumda diğer ürünlere de yansıması, zincir marketlerin de bu işe ayak uydurması. İndirimlerin AVM, arsa, ev, gayrimenkul, giyim hulasa her türlü ihtiyaç maddesine yansıması ve hayatın normalleşmesi. Bir TV’nin tarım – analiz programına katılan Sera Yatırımcıları ve Üreticileri Birliği (Sera-Bir) Başkanı Müslüm Yanmaz açıklamasında şu beyanda bulundu: “Geçen sezona göre maliyetimiz 3 kat artmış durumda. Domates fiyatları kış aylarında 50 TL’yi bulur. Ayrıca aralık- nisan ayları arasında da domates bulamayız.”
“Gıdaya erişimde kriz çıkacak.” diyenler doğruyu söylüyor galiba!