HAZİRAN 2023

Şu günlerde siyasi arenada bir hareketlilik söz konusu. Bütün siyasi partiler kendi içlerindeki eğitim programlarına hız vermiş durumda. Daha üst düzeydeki kurmayların toplantıları da şu ara revaçta olan kaplıca otellerinde yapılmakta. Bir yandan partilere yapılan üye kayıtları gündem olurken diğer taraftan da unutulan, gözden ve torbadan düşen eski dava arkadaşlarının gönüllerinin alınması sağlanacak.
Gündemde olmayan en önemli konu da erken seçim; Son aylarda "erken seçim, derhal seçim, hemen seçim" diyen muhalefetin dahi gündeminden düşmüş durumda. Keşke biz yanılmış olalım, ancak hep erken seçimin olmayacağını düşündük. Erken seçimin gündemden düşmesinin en önemli sebeplerinden biri dünyada ve ülkemizdeki hayat pahalılığı, dünya devletleri arasındaki kutuplaşma, döviz ve petrol, altın ve hammadde fiyatlarındaki astronomik artışlar, Rusya- Ukrayna savaşı, ambargo vb. onlarca gerekçe sayabiliriz. Dünyada ve Türkiye’de, gıda fiyatlarındaki artış ve tedarikinde yaşananlardan sonra partilerin seçimle ilgilenmesi de pek garip olurdu.
Savaşın ne kadar süreceği, temel gıda ve diğer girdi fiyatlarının da ne zaman oturacağı belli değil. Zaten iktidar partileri de bütün programlarını Haziran 2023’e göre düzenlemekteler. Seçim uyum yasaları ile de ilk adımı attılar. Tam olarak kamuoyunun bilgisine sunulmasa da seçim barajı, olacaksa dar bölge sistemi, seçimde doğal olarak oluşabilecek seçim ittifaklarının yasal altyapısı. Bir tekrarı verelim. Parlamenter Sistem’de önce seçim sonra ittifak, Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi’nde önce ittifak sonra seçim gözüküyor. Önceki haftalarda Millet İttifakı’nı oluşturacağı tahmin edilen 6 siyasi parti bir toplantı yaptı. HDP’nin yer almadığı ve düşündükleri yönetim sistemini içeren 5 başlık 101 maddeden oluşan bir mutabakat metninde anlaştılar, imzaladılar ve kamuoyuna açıkladılar.
İstenen sistem düşük profilli bir cumhurbaşkanlığı ile tam yetkili bir başbakanlık sistemi. Bunun adına da Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem dediler.
Bir taraftan da Cumhur İttifakı’nın siyasi partilerinden AK Parti ve MHP’nin genel başkanları bir toplantı gerçekleştirdi. Seçim uyum yasaları ile ilgili de bir bakıma ilk adım atılmış oldu. Toplantının ilk adımı olarak da ülkedeki genel seçim barajının yüzde 10’dan yüzde 7’ye çekilmesi oldu. Kanun teklifi komisyonlara havale edildiğinde ya da genel kurulda görüşme aşamasında daha detaylı bilgiye sahip olacağız. Ancak kamuoyunda da konuşulan seçim öncesi siyasi partilerin yapmış olduğu ittifaklarda, ittifaka giren partilerin de tek tek yüzde 7 barajını aşmaları gerekecek.
Bundan önceki kanunda ittifakı oluşturan partilerin toplam oyu yüzde 10’u aştığı anda yeterli oluyordu. Ayrıca ittifakın içinde yer alan siyasi partilerin artık oyları ittifaka yazılıyor ve milletvekili oy sayımı ona göre yapılıyordu. Ancak yeni sisteme göre, bütün siyasi partiler seçim barajını geçecekler ve artık oylar da her siyasi partinin kendi hanesinde kalacak.
Eğer görüş bu şekilde çıkacak olursa, bir tadilat falan görmez ise siyasi partiler güçlü oldukları yörelerden daha fazla milletvekili çıkaracaklar. Ayrıca baraj problemi olmayan partiler için çok fazla bir değişiklik olmayacak. Bilemiyoruz ama baraj probleminde olan siyasi partiler, kendi partileri yerine başka siyasi partilerin listelerinden kendilerine yer arayacaklar. En önemli handikap olan yüzde 50+1 garabetinden dolayı pazarlıklar, pazarlıklar… Allah korusun, Güneş Motel olayını geride bırakacak tuhaf ve uzun süreli pazarlıklar görebiliriz.
Bir de seçim bölgelerindeki her partinin yüzde 7 seçim barajının sonuçları bakalım ne getirecek? Her parti en güçlü olduğu seçim çevrelerinde milletvekilliklerini silip süpürecek mi?
Bu sene 2022, partilerin harman mevsimi. Bazı partiler yerel yönetimleri kullanacak, iktidar partileri ise çalışanların özlük haklarındaki iyileştirmeleri gündeme getirerek vatandaştan destek bekleyecek. Biz hep söyledik, 2023 seçimi ekonominin ön plana çıkacağı, çözüm ve reçetelerini sen iyi sunan partilerin ipi göğüsleyeceği bir seçim olacak. 2023 direkt olarak seçim yılı olacağından tüm siyasi partilerin önünde dolu dolu bir yıl var. Programını en iyi anlatan, halka güven veren parti ya da partiler kazanacak.
Belki de en önemli konu, mevcut Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi’ne göre en önemli ölçü/kıstas, yüzde 50+1’i almaktır. Yani cumhurbaşkanlığını almaktır.