KONUT SEKTÖRÜ ÜZERİNE

İnsanoğlu yaradılışından bu tarafa barınma ihtiyacı ile karşı karşıya. En eski yerleşimlerden olan Boncuklu Höyük ve Çatalhöyük kazılarında barınma yerlerini görüyoruz. Daha çok yırtıcı kuşlar ve vahşi hayvanlardan korunmanın ön planda tutulduğu barınma yerlerini görmekteyiz. Bir oda, belki de herkesin yaşama alanı. İlk çağlarda M.Ö 7000- 8000’li yıllarda ölülerini dahi odaya gömüp aynı yerde yaşamışlar. Ortalama ölüm yaşı 35’ler civarında. Medeniyet ilerlemiş, belki birkaç bin yıl sonra cenazeleri oda dışına defnetmeye başlamışlar. Günümüzde ise cenazelerimizi mezarlıklara defnediyoruz. İnsanlığın ilk günlerinden bu tarafa konut ihtiyacı hep var olmuş ancak barınma yerlerinin şekli ve planı değişmiştir. Karatay ilçe sınırlarındaki ilk yerleşimlerden Boncuklu Höyük, köy hayatını içermektedir. İlk şehirleşme ise 900 yıl sonra Çumra ilçemiz sınırlarında kalan Çatalhöyük’te olmuştur.
Günümüze geldiğimizde daha korunaklı, daha sosyal konut türlerine, sitelere geçilmiştir. Yöneticilerin, kat görevlilerinin bulunduğu her türlü sosyal aktiviteye hazır binalar…Hatırlarsınız, daha önceleri üç cephe villa ve apartman dairelerimiz vardı, 250-500 metrekare alanlı. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi arabalarımız, evlerimiz sürekli küçülmekte.
Konut türleri ve kat planları devamlı küçülmekte ve süreç hızlı bir şekilde ilerlemektedir. Önceleri 4+1, 5+1 daireleri konuşurduk. Şimdilerde stüdyo daire, 1+1, 2+1, nadiren de 3+1 daireler konuşulmakta. Döviz, malzeme fiyatları ve inşaat girdilerinde hatta arsa fiyatlarındaki astronomik artışlar daire fiyatlarını tabiri caizse tetikledi. Takdir edersiniz, bir yıl öncesini esas aldığımızda daire fiyatlarında en az yüzde 100 ve üzerinde artış olduğu görülmektedir. Fiyatlardaki bu artış, aynı ivme ile de artacağa benziyor. Özellikle büyükşehirlerde arsa bulmak ve üretmenin zorluğu da ortada.
Kooperatif kuralım mantığı bitmek üzere. Şu anda Konya’mızda özel sektör kat karşılığı ya da mülkiyetini satın aldığı arsalar üzerine bina yapıyor. Bir diğer yapım şekli de Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından gerçekleştirilmekte. Her isteyenin daire sahibi olamadığı ancak en çok 1-2 yıl içerisinde tamamlanan şehre uzak siteler şeklinde. Bir diğer yapım şekli ise Konya’mıza mahsus Karatay ve Meram belediyelerimizde uygulamaları görülen kooperatif aidatı şeklinde yapılan daireler. İyi tarafı, tamamlanan dairelere erken oturma imkânı. Dezavantajlı tarafı ise üyelerin belki de kıt imkânlarından dolayı aidat düşüklüğünün getirdiği geç teslim süresi. Son dairelerin bitimi aidatın miktarına göre, 10-15 seneyi bulabilmekte. Şu ana kadar bu sistem sayesinde Karatay Belediyesi sınırlarında 14 bin civarında daire tamamlandı. Karatay Belediyesi, insanları mağdur etmeden, yıktığı evlerin yerine hemen ev yaptı, nüfus azalmadı, imarlaşmayı hızlı sürdürdü. Vatandaşla kat karşılığı anlaşarak arsasını alan, anlaştığı arsalardaki evlerin tamamını yıkan ve konutları teslim edemeyen belediyeler hem vatandaşı mağdur etti hem de imarlaşma hızını düşürdü. Kooperatif yerine kat karşılığı ihale yöntemini seçtiler ancak bu sefer de yapımcı firmalardan rağbet göremediler. Hukuki sorunlar oluştu, yıllardır çözülemeyen Gedavet gibi…
Bugünü konuşalım. KOMÜT eski başkanlarından inşaat firması sahibi Sayın Şaban Topal, kamuoyuna önemli açıklamalarda bulundu: “Küçük evlere alışacağız.” Fevkalade doğru bir tespit. Avrupa Birliğine gerçekte girdik. Şu anda bir evde karı-koca çalışmadan geçinmek zor görünüyor. Bizler stüdyo, 1+1, 2+1 dairelere mecburen yöneleceğiz. Genel idarelerimiz ve özellikle belediyelerimiz sosyal konutlar üretecekler. Bu daireler 30 ile 70 metrekare arasında olacak. Bu dairelerin kiraları makul olacak. Eşler çalışarak bu evlerde kirada oturacak ve hayatlarını idame ettirecekler. Genel idare ve yerel yönetimler ellerini çabuk tutmalılar. Devir, onu gerektiriyor. Kendi bütçelerinden yaptıkları konutları dar gelirlilere kiraya verecekler. Karatay Belediyesinin 96 konutluk 55 metrekarelik Depremzede Şefkat Evleri’nde aileler gül gibi yaşıyor. Yaşamak durumundayız.
Hanımefendinin de çalıştığı bir ailede 20 metrekarelik devasa mutfağa gerek var mı? Belki o mutfak sadece tatil günlerinde kahvaltı amaçlı kullanılmayacak mı?
Hulasa, site hayatına döneceğiz. Daireleri küçülteceğiz. Güvenli, stabil, sağlam, depreme dayanıklı, daha küçük ölçekli binalarda oturacağız. Bir anımızı hatırlatarak noktalayalım. Rusya’da bir seyahatimiz esnasında rehber, site ve konut alanları ve farklı konularda bilgi aktarıyor. Bir sitenin yanından geçerken şu ifadede bulundu: “Bu site çok zenginlerin oturduğu bir site. Burada 90 metrekarelik daireler bile var.”
Saygılarımı sunuyorum.