ZEYTİN DAL KANSERİ

Zeytin dal kanseri bakteriyel bir hastalıktır. Bakteri, krem-yeşil renkteki canlı ur ve siğillerde bulunur. Fazla ışık ve ısının etkisi ile koyu kahverengi, çatlamış ve tepesi çökük haldedir. Bu şekildeki ur ve siğillerde hastalığı yapan bakteri ölür ve hastalık yapamaz.
Hasat sırasında sırık vuruğu, dolu yarası ve budama hataları nedeniyle oluşan yaranın şekline göre, urların büyüklükleri de değişmektedir.
Don çatlaklarında meydana gelen urlardaki çatlaklar dalı sarmış olarak görülür. Genç sürgünlerdeki yaprak, çiçek ve meyve dökümü sonucu oluşan yaralarda siğiller meydana gelir ve dallar çıplak bir görünüm alır. Yıllık sürgünlerde yaprak, çiçek ve meyve dökümü sonrasında açılan yara yerlerinde oluşan siğiller küçük, yuvarlak ve süngerimsidir.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler den bazıları Zeytin ağacı, zakkum, leylak, mersin, kurtbağrı, sarı yasemin ve dişbudak bitkilerinde hastalık görülür ve zarar yapar.
Kültürel önlemleri hatırlayacak olursak; Don olaylarının sık görüldüğü yerlerde zeytin dikilmemelidir. Fazla su tutan, tabanı killi topraklara zeytin dikilmemeli, eğer dikim yapılmışsa drenaj kanalları açılmalıdır. Bahçe tesisinde sağlıklı fidanlar ve aşı kalemleri kullanılmalıdır. Kanserli ağaçların budama işlemleri nemli ve yağışlı günlerde yapılmamalı, aletler sık sık %3’lük lizol eriyiği veya %10’luk sodyum hipoklorite batırılmalıdır. Ağaçlara gereğinden fazla azotlu gübre verilmemeli, bunun yerine kompoze gübre verilmelidir. Zeytin ağaçlarında sırıkla hasat yapılmamalı veya dalları zedelemeyecek şekilde önlemler alınmalıdır. Budama artıkları hemen yakılmalıdır. Budama yerlerine önce %5’lik göztaşı eriyiği, kuruduktan sonra da aşı macunu sürülmelidir.
Kimyasal mücadele de dikkat edilmesi gerekenler; Akdeniz ve Ege Bölgelerinde kanserle bulaşık zeytinlikler 2 yıl budama yapmaksızın yılda 4 defa ilaçlanır. İlkbahar ilaçlamasında %1’lik, diğer ilaçlamalarda %2’lik Bordo bulamacı kullanılır. 2 yılın sonunda Temmuz Ağustos aylarında budama yapılır. Karadeniz Bölgesinde ise 2. ilaçlama yapılmaz, ancak dolu ve don zararı olursa şubat ilaçlaması yapılır. Diğer üç devredeki ilaçlamalar aynı dönemlerde uygulanır.
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: İl/ilçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan Tarım danışmanları tarafından üretici kayıt defterine imza kaşe ile kayıt edilerek tavsiye edilmelidir.