SAVAŞIN YANSIMALARI NASIL OLACAK?

Diplomasinin savaşın çıkmaması yönündeki yoğun çabaları sonuç vermedi. Daha önceki günlerde Ukrayna’nın Luhansk ve Donetsk bölgelerinin özerklikleri Putin tarafından tanındı. Savaş resmen 24 Şubat Perşembe günü Rus muharip birliklerinin Ukrayna’nın Donbas bölgesine girmesiyle başladı. Akabinde de bombalama, ölü ve yaralı haberleri ard arda gelmeye başladı.
Savaş öncesinde yürütülen diplomasi trafiğini birlikte gördük. Joe Biden’in açıklamaları Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceği yönünde idi, doğru da çıktı. Diplomasi trafiğinin başarılı olamayacağı belliydi. Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Putin tarafından kabul edilmesi başlı başına bir skandal. İki liderin arasında kaç dönüm mesafe var. Bu mesafe, pandemi mesafesi falan değil. Macron’a ve diplomasi sürecine konulan mesafe. Kaldı ki toplantı sonrasında da Putin, ev sahibi olmasını da bir kenara bırakarak kaba bir hareketle, Macron’u mikrofonun önünden işaret ederek kendisini takip etmesini istedi!
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Devlet Başkanı Putin’le birlikte Rusya bir toparlanma sürecine girdi. Küçülen ve dünyaya stratejik üstünlüğünü Amerika’ya kaptıran Rusya, kendine göre bir toparlanma sürecine girdi.
Takdir edersiniz, Çin dahil dünyanın birçok ülkesinde bir enerji krizi var. Enerjiye hem ulaşım zor hem de pahalı. ABD ve emperyalist güçlerin güdümünde olan OPEC bir ara Rusya’nın iflasını hızlandırmak için ham petrol fiyatını varil başına 30 dolara kadar düşürdüler. Bir taraftan da üretimi artırarak Rusya’yı ekonomik manada zora soktular. Bütün bu ambargolara rağmen Rusya bu krizlerin üstesinden geldi. Kabul edelim ya da etmeyelim, Putin döneminde ülke bir toparlanma sürecine girdi. Sınırlarına yakın ve kendine göre düşman unsur olarak gördüğü ABD ve NATO güçlerinin varlığından rahatsız. Bir taraftan bağımsızlıklarını kazanan ülkelerdeki zengin yer altı kaynaklarını kaptırdığından rahatsız, diğer yandan da kendine göre, düşman unsurları burnunun dibinde.
Enerjiye dönersek, bugünlerde ham petrolün varil fiyatı doları 99,02 aşmış durumda. Petrolden sonra özellikle Avrupa için en önemli enerji ya da doğal gaz rezervleri Rusya’da. Avrupalı ısınacak, Avrupalı üretecek, Avrupalı yaşayacak. Enerji lazım ve birinci derecede Rusya’ya muhtaç. Rusya doğal gazı istediği fiyattan, istediği ülkeye satabilir. Bu imkanını da uluslararası arenada kullanıyor zaten. Ambargo uygulansa ne olur? Rusya ile İran ambargolu yaşamaya alışkınlar zaten. Üstelik Rusya’ya doğal gaz satma ambargosu mu uygulayacaksınız? Ya da hangi ülkeden alacaksınız? Yeni belirlediğiniz İran gibi ülkeler var ise aynı ambargoya onlar da takılmayacak mı?
Görüyoruz zaten savaşa karşı bir iki çatlak, cılız ses var, hepsi o kadar. Türkiye ise Rusya Ukrayna savaşında "Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri tarafından Ukrayna’ya yönelik olarak başlatılan askeri operasyonu kabul edilemez buluyoruz ve reddediyoruz. Rusya Federasyonu'nu da bu haksız ve hukuksuz eylemi bir an önce durdurmaya çağırıyoruz." şeklinde açıklama yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da NATO ve Batı’yı Ukrayna konusunda kararlı adımlar atmaya davet ederek, "Kınama cümbüşüne dönmemeli, gereken yapılmalı.” dedi.
Bir diğer konu buğday ve baklagiller. Türkiye yıllara ve yağış durumuna göre 9,5 milyon ton ile 21,5 milyon ton arasında buğday üretiyor. Genelde dışarıdan yıl ve rekolte durumuna göre, 2,5 -3 milyon ton buğday almaktayız. Bu buğdayın yüzde 80’ini Rusya’dan alırken yüzde 20’sini de Ukrayna’dan alıyoruz.
Hulasa hem dünyanın hem de bizim buğday ve baklagillerde Rusya’ya ihtiyacımız var. ABD Başkanı Joe Biden ‘in krizi idare edememe noktasındaki yeteneği takdire şayan. ABD bir başka ülkenin insanı için kendi insanını ateşe atmaz. Hele ki sıcak çatışma ortamında hiç atmaz. Beyaz Saray sözcüsü geçenlerde açıklama yaptı zaten “Hiçbir durumda ve şekilde Ukrayna’ya asker göndermeyeceğiz” diye. Ellerinde tek koz var, “ambargo”. O da galiba Rusya’nın umurunda değil.
Ülkemize gelirsek, bir taraftan Suriye’nin kuzeyinde Rusya ile bağlantılarımız var. Oradaki terör unsurlarının bertaraf edilmesi noktasında ve bölgedeki hava unsurlarımızın çalıştırılmasında Rusya ile çalışmak durumundayız. Bir önemli konu da S-400 ticaretinde ve füze alımında birlikteyiz. Türkiye’ye kurulacak nükleer santrallerin yapımının bazıları Rus firmalarında. Buğday, arpa ve baklagil ticaretimiz de cabası.
Bir diğer konu da Ukrayna’ya İHA ve SİHA satıyoruz, buğday ve baklagil alıyoruz. Onlarla da farklı alanlarda ticaretimiz var.
Başka bir konu da NATO üyesiyiz. Bu süreçte ülkemizin siyasi ve ticari manada âli menfaatleri gözetilerek en uygun olanın yapılması gerekmektedir.