ESKİ RAMAZANLAR

Yaşı kemale ermiş insanların görüşleri midir bilinmez ancak eskiye bir özlem devamlı gündemde. Yeni nesil eskileri bilmediklerinden, belki de dinlemek dahi istemediklerinden olsa gerektir tüm gelenekler, örf ve adetler çabuk unutuluyor. Eski ramazanların keyfi, alışkanlıkları bir başkaydı diye başlayalım. Şimdilere zaten Ramazan’ın manevi havasına girilemiyor ki. Yıl yada yıllar geçtikçe şehrin kaldırımlarında alışveriş merkezlerinde, okulunda dershanesinde ve tüm insanların yaşadığı yerlerde Ramazan yok ki demeyelim de azaldı diyelim.
Eskilerden hanımefendilerin dışarıda sigara içmeleri pek bir yadırganırdı. Tiryaki kadınlar ihtiyaçlarını daha kapalı ortamlarda daha kuyu yerlerde giderirlerdi. Şimdilerde tam bir anayasal eşitlik var. Hatta anayasamızda kadınlar lehine pozitif bir ayrımcılık söz konusu. Bir de uluslararası İstanbul Sözleşmesini tekrar imzaladığımızda durum nasıl olacak birlikte göreceğiz.
Caddelerimize, marketlerimize hülasa tüm toplantı mekanlarımıza, parklarımıza Ramazan gelmemiş ki! İnsan biraz da oruç olunca galiba oruç ihlallerini daha bir çok görüyor. Resulullah’ın yaşadığı devirde aynı sokakta yaşayan gayri Müslüm komşular Müslümanların oruçlarına saygı duyarlardı. Şimdilerde Müslüman komşular Müslüman komşusunun Ramazanına saygı göstermiyor. Müslümanın siyasetçisi dahi öğrenci yurtlarını ve tarikat Kur’an kurslarını kapatacağını vaat ediyor. Tuhaf olanda yine Müslüman toplumda karşılık buluyor. Aslında yüzde 98’i Müslüman olan bir eğitim ve öğretim sistemimiz var ki ateist yetiştiriyoruz, deist yetiştiriyoruz. Binlercesini açtığımız İmam Hatip Ortaokulu ve İmam Hatip Liselerinin faydası olmuyor mu?
Nostalji olsun bari eski Ramazanları anlatalım. Haya şimdilerde olduğu gibi pahalı değil. Ayrıca Muhammed'in Ümmetinde şükür var, kanaat var. Evin temel ihtiyacı olan unluk ve etlik atıldı mı o evden zengini yok. Ramazan öncesi imece usulü ile komşular Ramazan’da ki yufka ihtiyaçlarını karşılıyorlar. Bir hafta yufka yapılır. Eskilerin tabiri ile çarşı ekmeği tüketenlerde vardı tabi ki. Şimdilerde üç harfli marketlere teslim olmadan önce mahalle bakkalı somun ekmeklerden getirir satardı. Ekmeği korumak adına da toz olmasın diye bakkalın önü sulanır ve ekmeklerin üzerine bez örtüler serilirdi.
Bakkallara ne oldu? Derseniz bizim teknoloji merakımıza yenik düştü. Dükkanı kapattı. Bakkalın oğlu ne oldu? Derseniz üç harfli marketlerde personel olarak çalışıyor. Üzerine oruç farz olmayan çocuklar dahi oruç tutardı. 7-9 yaş arası çocuklardan bazıları yarım (güdük) oruç tutarlardı. Sahura kalkılır niyet edilir. Öğleden sonra oruca son verilirdi. Evin 10 yaş ve üzeri çocukları da oruç tutarlardı. Şimdiki oruç ihlali yapanlar çok şanslı. Eskilerde kenar mahallelerdeki sokaklar oruç ihlali yapanlara mahalleli gençler tarafından gerekeni yapılırdı. Şehir merkezinde seferi olanlarda düşünülerek ön camları içerdekilerin görünmemesi için kağıtla kaplı kartonlar açılı olurdu. Bu lokantaların sayısı da üçü geçmezdi. Keyfi olarak açmak isteyen olursa da işyerinde gürültülü bir şekilde uyandırılırdı.
Eli öpülesi gelinler, kayınvalideler, anneler oruçlu çocukları da düşünerek çeşit çeşit yemekler yapılırdı. Kıkırdaklı yoğurt çorbası, bütün et, bamya çorbası ara tatlısı olarak sütlü, kapanış tatlısı olarak da höşmerim ve tel kadayıf yapılırdı. Hısım akraba, konu komşu ziyaretleri Ramazan’ın olmazsa olmazıydı.
Ramazan’ın tadını, kokusunu evde, sokakta, mahallede, şehirde ve ülkede hissederdiniz. İftar vakti geldiğinde cep telefonları ve ezanla değil Alâeddin Tepesinden konuşlanan topun ateşlenmesi ile birlikte Konya’nın her tarafından duyulan top sesi ile orucumuzu açardık. Camilerimiz Ramazan’ın ilk günü ne kadar dolu ise son günü de aynı dolulukta olurdu. Öz eleştiri yapalım teravih kılan cemaat sayısı da gün be gün düşmekte. Bu gidişle yatsı namazında saf tutan yaşı kemale gelmiş mahalle sakinlerine teravih namazlarını da yükleyeceğiz. Teravihlerde camilerimiz maalesef boş. Sahi gören duyan varsa söylesin. Ramazan mübarek günde kapatılan bir iş yeri var mı? Efendim, hayırlı Ramazanlar.