KONYA HALK İNANÇLARINDA TAŞ KÜLTÜRÜ

Neolitik taş devrinin ilk örneklerini Anadolu’da Konya’da Çatalhöyük’te Suber’de Canhasanda ve Çukurkentte görüyoruz. Buralarda yapılan kazılarda birçok taş aletler ve heykelcikler bulunmuştur. Taşın tarih süreci içinde, tarihten sonraki devirlerde de önemi hiçbir şekilde kaybolmamış, insanın hayatına türlü şekillerde girerek adeta onun bir parçası olmuştur. Konya’da da gerek halk biliminde gerekse maddi kültürün bir ifadesi olarak önem kazanmıştır.
A-Bazı dilek sahipleri Üçler mezarlığından aldıkları 7 adet ufak taş parçasını dilekleri olduktan sonra mezarlığa geri koymaları,
B- Yine bazı dilek sahiplerinin dileklerini tutarak ve küçük taş parçalarını tükrükleyerek Alaaddin camisi duvarına yapıştırmaları. Taş yapışıyorsa dileğin olacağına, yapışmazsa dileğin olmayacağına inanılması. (Hurafe de olsa bunlar yapılmış ve halada yapılmaktadır)
C- Eskiden İmam Bagavi Mezarlığının bulunduğu yerde (bugün Toprak Su binası olan yerde) bir taş parçası vardı. Yürüyemeyen çocuklar üzerine oturtularak, çocuğun yürüyeceğine inanılırdı. Bugün bu mezarlık kaldırıldığı için bu taş Saderettin Konevi Türbesine konulmuş ve işlevini orada sürdürmektedir.
OYUNLARDA TAŞ KÜLTÜRÜ
A-Beş taş oyunu: Karşılıklı iki kişinin küçük çakıl taşları ile oynadıkları bir oyundur.
B- Üç Taş oyunu: Karşılıklı iki kişinin kare şeklinde çizilen çizgiler üzerinde küçük üçer taşla oynadıkları oyundur.
C- Dokuz Taş oyunu: Yine çizgiler üzerinde karşılıklı iki kişinin dokuzar taşla oynadıkları oyundur.
D- Hotmiş oyunu: Avuç içi kadar düz bir taş ile daire içine konulan bir nesneyi çıkarmaya çalışarak oynanan oyundur.
E- Sapan Taşı: Bazı çocukların ellerinde ipten veya sert lastikten yapılmış sapan denilen bir araç ile küçük taş parçalarını ileriye doğru fırlatmalarıdır. Tarihte sapan taşı savunma aracı olarak ta kullanılmıştır.
KONYADA GÜNDELİK HAYATTA TAŞ KÜLTÜRÜ
1- Binek taşı: Motorlu araçların keşfinden önce evlerin önünde bulunan ata binmek için üzerine basılan taşlardır.
2- Köşe taşları: Eskiden kerpiç evlerin köşelerinin korunması için köşelere yerleştirilen taşlardır. Bunlar evi dış etkenlerde korurdu.
3- Dibek ve değirmen taşı: Bulgur için kaynatılan buğdayın taş dibeklerde dövülerek kabuklarının çıkartılması ile taş değirmenlerde öğütülmesine yarayan taşlardır.
4- Giysi taşı; Leğenlerde ve derelerde yıkanılan giysilerin tokuçlanarak suyunun akıtılması için kullanılan özel işlenmiş taşlardır.
5- Menzil taşları: Belirli aralıklarla dikilen ve uzaklıkları gösteren taşlardır.
6- Mihrap taşları: Kıbleye karşı dikilen ve bazı yerlerde namazgah ismi ile anılan taşlardır.
7- Göbek taşları: Hamamlarda terlemek için kapak taşlarından yapılan bölüm.
8- Hela taşları: Helalarda kullanılan ortası oyuk taşlardır.
9- Loğ taşları:Toprak damları düzeltmek ve sıkıştırmak için yapılmış silindir şeklindeki taşlardır. Bunlara yuvakta denirdi.
10- Sadaka taşları: Fakirlerin ihtiyaçlarını gidermek için paraların konulduğu oyuk taşlardır.
11- Mezar ve Musalla taşları. Ölen kişilere yapılan taşlardır.
NOT: Selçuklu Belediyemiz tarafından biz muhtarlara düzenlenen GAP gezisi ile Urfa, Mardin, Diyarbakır, Gaziantep ve Hatay gezimiz esnasında tarihi dokuya zarar verilmeden buradaki taş eserler harika korunmuş, turizmin adeta bir merkezi haline gelmiştir. Örnek olarak Mardin Göbeklitepe görülmeye değer bir yerdir. Burada asıl vurgulamak istediğim konu; Urfa’da ve Gaziantep’te gördüğümüz o muhteşem taş binalar içinde SIRA GECELERİNİN yapıldığı mekanlardı. Burada gördüğümüz bu etkinlik yöre kültürü olarak TÜRKÜLERİNİN tanıtılması yaşatılması takdire şayandı. Buralar özenle yörenin kültürüne göre düzenlenmiş cadde üzerinde hangi mekana giderseniz gidin aynı programalar yapılıyordu. Bizde KONYA olarak gelen yerli ve yabancı turistlere neden bir KONYA BARANASI GECELERİ yapmayalım? Konya Türkülerimizi tanıtmak ve yaşatmak için bu tür etkinliğe kesinlikle ihtiyaç vardır. Sayın KONYA yetkililerini, Büyükşehir Belediyemizi yada merkez ilçe belediyelerimizi böyle bir mekan hazırlayıp Konya mızrabını Türkülerini tanıtmak yaşatmak için gerekli çalışma yapılarak gelen misafirlerimize unutulmaz KONYA TÜRKÜLERİ icra ederek şehrimizde birkaç gün kalmalarını sağlayabiliriz. Bu musiki ortamında program esnasında PİŞMANİYE çekimi yapılır, kış mevsiminde de ARABAŞI dediğimiz ( aslı ARA AŞIDIR) yemek ikram edilebilir. SAYGILARIMLA