KONYA MEVLANA DERGAHINDAH-I ŞERİFİN 1901 YILI ERZAK MUBAYASI

Konya Mevlana Dergahında ikamet eden Dervişhan ve Çelebilerin iaşeleri Dergah Mutbahında (Mutfağında) pişirilen yemekler ile sağlanıyordu. Bu yemeklerin ana maddesi olan erzak vs. yiyeceklerde Dergah’ın vekilharcı daha doğrusu PAZARCI DEDESİ tarafından sağlanırdı. Alınan bu erzaklar Dergah kilerine depo edilirdi. İhtiyaç olduğunda buradan alınıp yemek hazırlanırdı. Bu yemek yapma işi de Dergahın Ahcı başı ATEŞ BAZ dede tarafından yamakları ile beraber olurdu.
Vekilharcın yani PAZARCI DEDESİNİN görevi yalnız erzak ve yiyecekleri almakla bitmez, ayrıca müteferrik (ayrılmış, dağınık olan işler) masraflar da onun tarafından karşılanırdı. Örneğin dergaha ait üzüm bağının budanması, bahçelerin tanzimi, Dergahta kullanılan kırılıp bozulan eşyaların tamiri, vs. hizmetler de vekilharçları tarafından dışarıda sağlanarak Dergaha getirilirdi.

Pazarcı Dede yaptığı günlük masrafları tutmuş olduğu deftere geçirir ve sene sonunda SER TEBBAH (Ahçı Dede) tarafından tutulan defterlerde tespit edilen miktarlar ile karşılaştırılır ve ibra edilirdi. Yani bir nevi muhasebesi tutulurdu. Bu defteler de özenle saklanır ve arşivlenirdi. Buna bir örnek olarak 1317 senesi Mevlana Dergah-ı Şerifi vekilharcı Esseyit Ahmet Altınok tarafından tutulmuş bir defteri görüyoruz. Kesin bunlar kayıt altına alınırdı. Bu defterde mart ayı bölümünü kapsayan, alınan yiyecek maddelerinin türleri kiloları ve adetleri hakkında bilgi verirdi. Böylece o günün rayiç bedelleri hakkında da bir fikir edinebileceğimiz ölçüde bilgiler de olurdu.
“Üç yüz on yedi senesi martı ibtidasından nihayetine kadar masarifatı acizanem ile Dergah-ı Şerif kilerine vuku bulan masarifatın beyanı: Burada bazı alınan malları örnek olarak yazacağım. Yumurta… 4 Guruş - para , Elma (1 kıyye) 1 Guruş - para, Süt 1 Guruş 20 para, Ispanak 4 guruş 20 para, Yoğurt 2 Guruş 20 para, Patates (9 kıyye) 4 guruş 20 para, üzüm bağı ücreti 8 amele 40 guruş – para, Kahve (1 kıyye) 8 guruş 20 para , bina önüne bahçe yapımı 19 guruş – para, Bamya (dirhem 100) 2 guruş – para, Şehriye 1 guruş 20 para, Kibrit (2 deste) 2 guruş 20 para gibi idi. Önemli not: KIYYE bir ağırlık ölçüsü olan OKKA’NIN diğer bir adıdır.

Yukarıda PAZARCI DEDE’NİN (vekilharç) tutmuş olduğu defter ile SERTEBBAH (ahçı başı) dedenin tutmuş olduğu defterlerin karşılaştırılması ile ibranın yapıldığını söz etmiştim. Bunu ispatlayan ve iki dedenin hesaplaşması sonucu tutulan zabıtı gösteren belge sureti aşağıda gösterilmiştir, denmektedir.
Üç yüz on yedi senesi Martı ibtidasından (başlangıcından) Şubat-ı nihayetine kadar Dergah-ı Şerif taammiyesine (yiyecek maddelerine) ait masarifatın miktarı bervechi müfredar (dökümü) derun-u defterde ( defter içinde) ber mucibi icmal balada ( yukarıda) gösterildiği vechile 22938 guruşu 10 paraya balig olmuş ve meblağı mezkur dahi Ser – Tabbah Dede efendi Hazretleri yedinden alınıp ait olduğu mahallere verilmiş ve ancak lahm (et) ve kuyruk ve NAN-I AZİZ (Ekmek) esmanı (bedelleri) iş bu hesaba dahil olmayıp mumayileyh tarafından o dahiyeden bi yed (elden) kasap ve ekmekçiye tediye kılınmış olduğu ve bu babda efendi mumaliyhe de alacağımız kalmadığını tasdik ile iş bu defteri mumaliyhe tevdi ederiz. 30 Temmuz 1318 mumayileyhin Mahdumu (oğlu) Ahmet Hasip İmza Dergah-ı Şerif Vekilharcı ESSEYİD Ahmet Altıok. MÜHÜR . Saygılarımla.