SUSUZ KIŞ

İnsanoğlu sürekli problemlerle boğuşuyor. Biri biterken diğeri başlıyor. Ancak toplumların imkânlarını kullanarak çözebildiği problemlerin yanında bir de çözemediği problemler oluyor.
Bugün ele alacağımız ve kısmen çözebildiğimiz ülke genelinde ve Konya’daki su probleminden dem vuralım isterseniz. Bizi biraz daha fazla ilgilendiren Konya bazında konuya baktığımızda durum inanın vahim. Çok geriye gitmesek dahi 40-50 yıl önceki Konya şehir merkezi 450 bin civarındayken bugün olmuş 1 milyon 300 bin. Konya’nın o zamanlar genel nüfusu 1 milyon 412 bin iken bu günlerde 2 milyon 350 bine dayanmış.
Önceki dönemlerde karasabanla sürülüp elle ekilen tarlalarda susuz tarım yapılırdı. Su ihtiyacı da ona göre olurdu. Şimdilerde mi? Sulu tarım, endüstriyel, bol su ihtiyacı olan bitkiler ekiliyor. Niçin derseniz, tamamen ekonomik. Pancar, ayçiçeği, mısır ve diğer bol su düşmanı bitkiler eskilerde ekilen buğday, arpa, çavdar ve yulafa göre aşırı su tüketiyor. Yer altındaki bizden sonraki nesillerin de hakkı olan suyu hoyratça tüketiyoruz. Sıkı durun efendim. Suyu çekilmemiş haliyle Beyşehir Gölü 4,5 milyar ton su içeriyor. Biz, tarımsal amaçlı kullanım maksadıyla her yıl Beyşehir Gölü’nün yarısını çekiyoruz yer altından.
Rivayetler umarız doğrudur. Eskiden Konya, büyük bir iç deniz. Hatta denizin derinliği o kadar fazla ki Takkeli Dağ’ın üzerinde yer alan Gevale Kalesi’nde gemi demirleme halkaları bulunmuş. Peki, bu iç deniz şimdilerde ne olmuş, Aksaray- Eskil bölgesinde yer altından 300-350 metreden su çekiliyor. Altınekin- Karapınar bölgesinde de 200- 250 metre derinden su çekiliyor. Saygıdeğer hemşehrilerim, her yıl yer altından 2,5 milyar ton su çekerseniz ne olur?
Konya’daki içme suyu ve tarımsal amaçlı kullanılan barajların ya da göletlerin kapasitesi nedir? Bağbaşı Barajı 200 milyon ton, Altınapa Barajı 32 milyon ton su. İnanın hepsi bu. Ekonomik gerekçelerle yer altı suyunun çekilmesine ve kullanımına daha ne kadar göz yumacağız? İçecek su kalmayıncaya kadar mı?
Çok acil Konya için tarımsal ürün deseninin oluşturulması lazım. Çok su tüketen ürün ekiminden kaçarken diğer taraftan da üreticinin mağdur olmaması için teşviklerin artırılması lazım. Türkiye’nin buğdaygillerde üretim deposu konumundaki Konya’da çiftçilerin susuz tarım için ya da az sulu tarım için kayıplarının devlet tarafından tolere edilmesi lazım.
Konya’mızda toplam kullanılan suyun yüzde 10’u içme suyunda, yüzde 8-10’u sanayide yüzde 70-80’i de tarımsal üretimde kullanılmaktadır. Cihanbeyli ilçemiz tarafında sular çekildikçe Tuz Gölü tabanının tuzlu suyu yer altı suyuna karışır hale geldi. Nereye kadar çekeceğiz bilen var mı?
Devlet projesi doğrultusunda DSİ tarafından inşa edilen Mavi Tünel kapsamında su, KOSKİ Genel Müdürlüğüne verildi. Mavi Tünel’den yılda 420 milyon ton suyun Konya’ya getirilmesi bekleniyor. Bunun 150 milyon tona kadar olan kısmı KOSKİ vasıtasıyla şebekeye basılacak kalan kısmı da tarımsal sulamada kullanılacak.
DSİ ile yapılan protokol doğrultusunda şimdilik 100 milyon ton su, şebekede kullanılıyor. Aziz Konyalılar hem de Toroslardan çıkan kaliteli suyu, içme suyu olarak kullanmaktayız. Devletten, siyasilerden ve belediyelerden Allah razı olsun. Mavi Tünel yapılmamış olsaydı Konya suyu nereden bulacaktı?
Lütfen dikkat buyurun. Konya’nın içme suyu ihtiyacını karşılayan tek baraj var. Su tutma kapasitesi 32 milyon ton. Peki, kuraklıktan sonra şu anda barajda ne kadar su var biliyor musunuz? 3,2 milyon ton yani yüzde 10 su. Ne olacaktı, sertlik derecesi 52-55 bandındaki kuyu suyuna devam. Ne zamana kadar, su bitene kadar. Mavi Tünel ile birlikte inşa edilen Bağbaşı Barajı’nın depo kapasitesi 200 milyon ton. Doluluk oranı yüzde 16. Ne kadar su? 32 milyon ton su. Apa’da ve Bağbaşı Barajı’nda toplam 35,2 milyon ton su var, bilgimiz olsun. Yıllık içme suyu ihtiyacımız ise 150 milyar ton.
İçinde bulunduğunuz şu ve günler eskilerin takvimine göre karakış ve zemheri günlerine geliyor. Eskiden kar yağışı ve tipiden komşunun komşuya gidemediği günleri yaşamaktaydık. Rabbim bitki ve dilsiz hayvanların hürmetine suyumuzu indiriversin inşallah. Bırakın tarımsal sulamayı, içme suyunda sıkıntı yaşarsak halimiz nice olacak? Suda tasarruf tedbirleri, tarımsal politikalar, ne önlem alınacaksa acil olarak alınmalı.

Susuz kış, tipisiz kış, karsız kış, hulasa yağışsız bir kış yaşıyoruz.
Rabbim ’in hazinesinde gani, indiriverecek inşallah.