YA DEVLET BAŞA YA KUZGUN LEŞE

Yaş altmışı aştı.. Bir bakıyorsun her şey dün gibi. Bir başka açıdan bakıyorsun hayat kurşun gibi ağır. Eski tabirle izafiyet teorisi (genel görelilik kuramı) baktığımız yerden hayatı algılama farkını açıklıyor bir bakıma..
Bu yazı ve seçtiğim başlık kendi hayat serüvenim, daha doğrusu serencamım üzerine kelam etme arzumun sonucu ortaya çıktı. Aklımın birazcık ermeye başladığı 1970’li yıllar radikal milliyetçilik ve radikal İslamcılık akımları ile tanışma yıllarımdır. Konya'da dünyaya gözlerini açmış bir Anadolu delikanlısı için milliyetçi/muhafazakar çizgide olmak kader gibidir. Anti komünist olma açısından milliyetçi, ırkçılık tehlikesine karşı ümmetçi/İslamcı, gelenek savunması anlamında muhafazakar.. İbadetler üzerinden baktığın zaman ortalama dindar.. İşte yaklaşık olarak böyle bir şey.
Bugün baktığım yerden çok dikkat çekici bulduğum bir noktayı burada ifade etmeye çalışacağım. 70'li yıllar daha sonra radikalizme evrilecek siyasal İslamcı hareketin neşvü nema bulmaya başladığı yıllardır. İlginç olan bu akımın neredeyse kurucu ilkelerini oluşturan düşüncenin "selefi" olmasıdır.
Hatırladığım kadarıyla Allah gani gani rahmet eylesin Seyyid Kutub'un Yoldaki İşaretler adlı eseri İslamcı hareketin baş eseri mesabesindedir. Türkiye'de bu yıllarda ortaya çıkan Siyasal İslamcı hareket Mısır İhvan hareketinden çok büyük ölçüde etkilenmiş görünmektedir. Merhum Hasan El Bennanın Risale'lerini de ayrıca anmalıyız.
1979 İran İslam Devrimi aşağı yukarı İhvan selefiliğinin benimsenmeye başladığı bu zemin üzerine gelmiş, daha çok Meşşai felsefe geleneğine yatkın usuli Şia düşüncesinin ateşlediği devrim bizim çevreler arasında büyük bir çoşku meydana getirmiştir. Burası oldukça ilginçtir, zira selefi ideoloji imam Ahmet Bin Hambel'den, Eş'ari kelamından, İbn-i Teymiye radikalizminden etkilenerek oluşurken, İmam Humeyni önderliğindeki İran İslam devrimi usuli Şia geleneğinden, Meşşai hatta Molla Sadra etkisiyle Ekberi gelenekten beslenen bir felsefi/sufi harekettir.
İşin daha ilginci bu bir birine oldukça zıt hareketlerin bu coğrafyada neredeyse hiç fark gözetilmeden (elbette ilk yıllardan söz ediyorum) büyük bir teveccühle kabul görmesidir. Bu teveccüh daha ilginçtir zira Anadolu dini geleneği Maturidi/Hanefi çizgisi ile çok farklı bir renk olarak var olmuştur. Yani üç ayrı İslami düşünce geleneği anlaşılması güç bir şekilde bu coğrafyada kısa bir süre de olsa sentez oluşturmuştur. Bu garip sentez o yılları içinden yaşayan bizim kuşakta zannımca derin izler bırakmış ve sonradan ülke yönetiminde söz sahibi olacak olan insanların tavır ve kararlarında etkili olmuştur.
Konunun farklı yere doğru gittiğinin farkındayım ve başlığa koyduğum cümlenin bağlamından kopmamak için kısa kesiyorum. Özeti şu: Düşüncemizin oluştuğu yıllardaki etkin akımlar bunlardı ve bizler bu tesirler altında bir dünya görüşüne sahip olduk. Bu nedenle uzun yıllar "devlet"e bakışımız sorunlu olmuştur. Elbette bunda bizim düşünce biçimimizin etkisi olduğu kadar kendini devlet olarak görenlerin zalim ve ceberrut tavırları da etkilidir ve bu bence üzerine kitaplar yazılacak kadar önemli bir konudur. Sonuç yerine şunları söylemek istiyorum. Yaşadığımız hayat, görüp geçirdiklerimiz, tecrübelerimiz, okumalarımız bu günkü dünyada "devlet" denen bir organizasyonun zaruri olduğu şeklindedir. Elbette bu devletin temel vasfı, merhamet, adalet ve halka hizmet olmalıdır.
Ve devlet mutlaka bağımsız olmalıdır. Akıl emniyetini, nesil emniyetini, mal emniyetini, can emniyetini, din emniyetini (şartsız olarak herkes için) sağlamalıdır. Devlet yoksa, terör baronları, zalim ağalık düzenleri, çeteler, mafyalar her yeri ele geçirirler. Bunları yazarken elbette bir devlet fetişizmi yapmak muradında değilim. Kutsal devlet düşüncesinde değilim. Bir beşeri organizasyon olarak devletin gereğinden söz ediyorum. Devlet olmadan ortaya çıkacak kaotik durumun ne denli tehlike içerdiğini işaret etmek istiyorum. O nedenle YA DEVLET BAŞA YA KUZGUN LEŞE diyorum Bu düşünceler hasbelkader yaşadığımız çağa tanıklığımın bir sonucudur. Şüphesiz doğrusunu Allah bilir.