GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK VE KONYA

Konya’ya ilk gelişinin 100.yılı “Konya, muhtelif Türk Devletleri yaşamış öz Türk vatanıdır. Konya, asırlardan beri tüten büyük bir nurun ocağıdır. Türk harsının(kültürünün) esaslı membalarından biridir. 1923 (Atatürk’ün S.D.II, s.135) Bu yıl 3 Ağustos 2020 tarihinde Atatürk’ün Konya’ya gelişinin 100. yılını kutladık. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Konya’ya ilk gelişi Milli Mücadele yıllarında, 3 Ağustos 1920, Delibaş Mehmet Efendi isyanının hazırlanmaya başladığı dönemde olmuştur. Ulu Önder, Milli Mücadele yıllarında stratejik öneminden ötürü, daha sonraki yıllarda da, gelişen olaylara karşı Türkiye genelini en iyi yansıtan şehirlerden biri olarak gördüğü için, önemli sosyal ve siyasi olaylardan sonra Konya’ya gelmiştir. Örneğin 4. gelişi 20 temmuz 1922 tarihi de Büyük Taarruz’un hazırlık aşamasının tamamlanmak üzere olduğu döneme denk gelmektedir. Konya’ya ilk gelişinden sonra toplamda tam 13 kez Konya’yı ziyaret etmiştir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Konya’yı ziyaret etmesini sağlayan unsurlardan biri de hiç şüphesiz Hz. Mevlana’nın fikirleridir. “Ne zaman bu şehre gelecek olsam, içimde bir heyecan duyarım. Hz. Mevlâna, düşünceleriyle benliğimi sarar. O, çok büyük bir dahi, çağları aşan bir yenilikçidir.” demiştir. Ayrıca milli Mücadele döneminde Konya’nın Milli Mücadeleye vermiş olduğu destek de etkili olmuştur. Bu sevgiden dolayı Atatürk, tekke ve zaviyelerin kapatılması kararından sonra Mevlana Dergâhının “Âsar-ı Âtika Müzesi” olarak halkın ziyaretine açık kalmasını sağlamıştır. Konya İstanbul-Bağdat demiryolu üzerinde olmasından dolayı geçmişten beri jeopolitik konumu bakımından önemli bir yere sahiptir. Milli Mücadele döneminde İstanbul Hükümeti, Konya’nın Kuvayı Milliyecilerin eline geçmemesi için en güvenilir elemanlarını buraya göndermiştir. Atatürk Konyalıları hemşerisi saymıştır çünkü manevi evladı Rukiye, Konyalı bir kızdır. Analığı ve babalığı Konya’dan, Sedirler mahallesinden, Hüseyin Ağa ile Akife Hanım’dır. KONYA ATATÜRK ANITI Toplumlar tarih boyunca olaylar, kişiler, kavramlar ve objeleri çeşitli nedenlerle simgeleştirmişlerdir. Bu simgelerin kültürel anlamda büyük bir çoğunluğunu “anıt” lar oluşturmaktadır. Bu anıtlardan biri de Konya’da yer alan Atatürk Anıtı’dır. Cumhuriyet’in ilanından sonra kent meydanlarına Milli Mücadeleyi ve Atatürk’ü anlatan anıtların yapılması gündeme gelmiştir. Bu amaçla Konya Belediye Meclisi’nin aldığı bir kararla Konya kentinde de bu anıtlardan birinin yer almasına kara verilmiştir. Anıt’ın yeri olarak da kentin batısında yer alan ve dönemin kent girişi özelliğine sahip İstasyon ile Kent Merkezini bağlayan İstasyon Caddesi uygun görülmüş, bu alanda yer alan Konya Ziraat Abidesi’nin de kaide olarak kullanılmasına karar verilmiştir. Atatürk Anıtı’na kaide olarak kullanılan Ziraat Abidesi, 1915-1917 yılları arasında o zamanın Konya Valisi Muammer Bey’in girişimleri ile ziraat alanında büyük yararlılıkları görülen Konyalı Kadınlar için bir anıt olarak planlanmıştır. 1. Ulusal Mimarlık Akımının en ünlü mimarlarından olan mimar Muzaffer bey tarafından yapılan kaide, Konya’nın biz ziraat memleketi olması nedeniyle, bunu simgeleyen kağnı, buğday, başak demetleri ve birkaç köylünün bulunduğu bir kompozisyona sahiptir. Mimar Muzaffer Bey kaidede Selçuklu dönemi, Beylikler dönemi ve Osmanlı dönemi yapı öğelerini, taş işçiliğinin bezemeleriyle kullanmıştır. Dünya Savaşı’nın başlaması ile yapımı duran abidenin tamamlanmasına 1924 yılında Konya belediye Meclisi tarafından karar verilmiştir. Ancak bu dönemde bu anıtları yapacak yetkinlikte yetişmiş Türk Heykeltıraşlar olmadığı için anıtı, Avusturyalı heykeltıraş H.Krippel’in yapmasına karar verilmiştir. Krippel’in Viyana’da çalışmalarına başladığı heykel tamamlandıktan sonra, 29 Ekim 1926 yılında büyük bir merasimle anıtın açılışı yapılmıştır. Bugün kentin batısında, İstasyon Caddesi üzerinde 650 cm yüksekliğindeki kaide ve 280cm boyundaki bronz heykelden oluşan Konya Atatürk Anıtı, mimarlık tarihimizde I. Ulusal Mimarlık döneminin başarılı bir örneği olarak Konya’da yer almaktadır. KONYA’NIN GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’E ARMAĞANI: KONYA ATATÜRK MÜZESİ Bugün Atatürk Caddesi üzerinde yer alan 1912 yılında inşa edilen iki katlı tarihi bina, 1923 yılında hazine adına tescil edilerek Vali Konağı olarak kullanılmış, Atatürk’ün Konya’ya gelişlerinde O’na tahsis edilmiştir. 1927 yılında Belediye tarafından alınan ev, 1928 yılında Konyalıların Atatürk’e şükranlarının bir ifadesi olarak, kendisine hediye edilmiştir. 1964’ten beri “Atatürk Evi- Kültür Müzesi” adıyla ziyarete açılmıştır. EMANETE ŞÜKRAN DUYGULARIYLA SAHİP ÇIKMAK Kendisi için bu kadar önem taşıyan, Türkiye Cumhuriyeti’nin kaderinde mihenk taşı olan Milli Mücadelenin öncü temsilcilerinden Konya, Gazi Mustafa kemal Atatürk’ün sevgisine karşılık şükranlarını sunmuştur. Bundan sonrası için bize düşen bu şükran duygularıyla birlikte, bize emanet edilen değerlere sahip çıkarak gelecek nesillere aktarmak olmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Ulu Önderi ebediyete irtihalinin 82. Yıl dönümünde rahmet sevgi, saygı, minnet ve yine şükranla anıyor, İstiklal mücadelemizin bütün kahramanlarına bir kez daha Allah’tan rahmet diliyor, aziz şehitlerimizi ve gazilerimizi minnetle yad ediyoruz.