YARDIMLAŞMA VE İYİLİĞİN KAYNAĞI

Seçimde çıkan oylara göre deprem bölgesine şahısların ve kurumların yaptıkları yardımlar üzerinden bazı sözler yayıldı. Bazıları yaptıkları yardımlar kendi istedikleri şekilde biçimde oy çıkmadığından açıkça siyasi içerikli olumsuz mesajlar yayınladılar. Bu da yardımlaşma ve iyilik yapmanın kaynağının ne olduğunu sorgulamaya götürüyor. Öyle ya, mal canın yongasıdır; başkaları afet geçirse de afet geçirmeyen neden ona yardımda bulunsun?
Yardımlaşma ve iyilik yapma gönüllük esasına dayanır. Devlet de zorlayabilir. Bunun adı vergi veya başka bir mali enstrüman olabilir.
İnsan olmanın bir gereği türüne yardım etmektir. Hiçbir inancı olmayan da bile bu özelliğe rastlanır. Aynı ülkeyi veya beldeyi paylaşma da yardımlaşma sorumluluğunu gerektirir. Bunun üzerinde yardımlaşmayı ve iyilik yapmayı gerektiren daha ulvi bir fikir vardır, o da sahip olunan malın özelliğini, amacını anlama ve karşılığını Allah’tan beklemedir. Yani iman ve ahiret inancıdır. Nitekim dini literatürde yardımlaşma ve iyilik için “sadaka” terimi kullanılır. Zorunluluk ifade eden zekat veya fıtır sadakası da genel anlamdaki sadakanın içinde yer alır. Gerçi günlük dilde sadaka olumsuz anlamlarda da kullanılır: Mesela, sadaka almak pek hoş anlamda kullanılmaz. Burada her halde kastedilen veren elin, alan elden daha değerli olmasından dolayı almaya değil vermeye yapılan vurgudur.
Binlerce insanın öldüğü, binlercesinin yaralandığı ve tüm servetlerini kaybettiği bir deprem sonucundan ürpermemek herhalde hiç kimse için düşünülemezdi. Nitekim devletimiz ve milletimiz büyük bir fedakarlıkla elinden geleni yapmaya çalıştı. Belki yardımların gönderilme şekli, istismarlara karşı denetimi konusunda tecrübeler ışığında yeni düzenlemeler yapılabilir. Ama yardımlar yapılırken, en azından çevremizdeki hiçbir kimsenin bunların siyasi görüşlerini, fikirlerini vs. sorguladıklarını hiç görmedik. Demek ki seçim sonrası oylara bakarak gönderdikleri yardımları güya haram edenlerin kendilerince belirli hesapları varmış! Allah böylelerine kimseyi muhtaç etmesin, uzak tutsun…
Sadaka kelimesi, sıdk yani doğruluk kelimesinden türemiştir. Kişi sadaka vererek yani dindaşına, vatandaşına veya herhangi bir insana yardım ederek aslında samimiyeti ve ona desteğini ispatlamış oluyor. İnsanın verdiği malın hakiki sahibinin Allah olduğunun bilincinde olmuş oluyor. Çünkü her şeyin asıl sahibi Allah’tır, insan sadaka malı vermekle kendisinin mal üzerinde vekil olduğunu ikrar ediyor. İşte, konvansiyonel iktisat ile İslam iktisadının insan modelinde değerlendirilmesi gereken nokta burasıdır.
Dini kitaplarımızda sadaka verirken dikkat edilmesi gereken hususlar detaylıca anlatılır: iyi niyetli olmak, Allah rızası için vermek, karşılık beklememek, sağ elin verdiğini sol elin haberdar olmamak, başa kakmamak gibi.
Her sabah uyanınca veya her işe başlarken iyilik yapmak yani sadaka vermek teşvik edilir. Böylece toplumda dayanışma daha da artıyor, insanın cimriliği ortadan kalkıyor. Dolayısıyla yaptığı iyilikleri başa kalkanlar cimri kimselerdir.
Allah, güzel bir sözün sonucunda eziyet ve başa kakma olan sadakadan daha hayırlı olduğunu buyurur. Hiçbir inanan, yaptığı iyilik üzerinden herhangi bir hesap yapmaz, “İyilik yap, denize at; balık bilmezse Halık (Yaratan) bilir” sözünü hatırlar.
Toplumumuz çok heyecanlıdır, deprem sonrasında yaşadığımız gibi herkes her şeyi ile yardıma koşmaya çalışmıştır. Ama bu heyecan bir müddet sonra tabii olarak azalıyor. Halbuki depreme maruz kalan bölgelerin belki uzun bir süre daha takip edilmesi ve yardımların sürmesi gerekir. Burada özellikle resmi kurumlar ve sivil toplum örgütlerinin organizasyonları önem taşıyor.
Kim ne söylerse söylesin, milletimiz inancından aldığı güçle hiçbir siyasi, ideolojik ayrım yapmadan yardımdan yardıma koşuyor. Bu dayanışma ve kardeşlik ilelebet devam etsin temennisiyle…